Millî Mücadelede Sinop Sancağı

Abstract

Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasıyla; Türk Ordusu'nun büyük bir bölümü terhis edilmiş, silahları elinden alınmış ve Anadolu'nun stratejik merkezleri galipler tarafından işgal edilmeye başlanmıştır. Yıldırım Ordular Grubu'nun ilga edilmesi ardından İstanbul'a geçen Mustafa Kemal Paşa, İstanbul'da kaldığı süre boyunca pek çok sayıda devlet adamıyla görüşmeler yaparak bir millî direniş başlatmaya çalışmış; fakat arzu ettiği desteği görememişti. Mutlak kurtuluşun İstanbul merkezli bir direnişle mümkün kılınamayacağına karar verdikten sonra Anadolu'ya geçiş için uygun fırsatın doğuşunu bekleyen Mustafa Kemal Paşa, Samsun'a gönderilecek 9. Ordu Müfettişliği görevine talip olmuş; o günlerde Osmanlı Genelkurmayında görev yapan ve daha sonra Ankara'ya geçerek Millî Mücadeleye katılacak olan Fevzi Çakmak, Cevat Çobanlı ve Kâzım İnanç'ın yardımları ile bu göreve Mustafa Kemal Paşa'nın tayin edilmesi sağlanmıştı. 16 Mayıs 1919 tarihinde Bandırma Vapuru ile İstanbul'dan Samsun'a yola çıkan Mustafa Kemal Paşa, 18 Mayıs 1919 tarihinde Sinop limanına gelmiş ve vapurda bulunan yeni Sinop Mutasarrıfı Mazhar Tevfik Bey ile son kez görüştükten sonra Samsun'a doğru hareket etmişti. Mustafa Kemal Paşa ile yaptığı iki günlük seyahat boyunca Millî Mücadele hakkında malumat edinen Mazhar Tevfik Bey, Sinop'a geldiği günden itibaren Mustafa Kemal Paşa'nın direktiflerine uyarak millî direnişe hazırlık yapmaya başlamıştı. Sinop için 18 Mayıs 1919'da başlayan Millî Mücadele çetin şartlarda yürütülmüş, yaklaşık üç yıl boyunca pek çok cephane sevkiyatının Sinop limanından yapılması sebebiyle şehir sıklıkla düşman gemilerinin bombardımanına hedef olmuştu. Bu çalışmada, üç yıllık bu zorlu mücadele incelenmiş ve unutulmaya yüz tutmuş isimler yeniden gün yüzüne çıkartılmıştır.Anahtar Kelimeler: Millî Mücadele, Sinop, Karadeniz, Mustafa Kemal Paşa, Pontus

With the demobilization of the majority of the Turkish Army and its disarmament, the Allied started to invade strategic centers of Anatolia. Mustafa Kemal Pasha, who returned to Istanbul after the Yildirim Army Group was dissolved, had meetings with a number of statespeople during his stay in Istanbul and tried to ignite a national resistance; however, he did not receive the support he desired. Mustafa Kemal Pasha decided that the absolute salvation could not be reached with a Istanbul-based resistance, and began waiting for an suitable opportunity to move to Anatolia. He aspired to the post of Inspector General to the 9th Army, who was to be assigned to Samsun. He was assigned to this post with the support of Fevzi Çakmak, Cevat Çobanlı and Kâzım İnanç, who were then working at the Ottoman General Staff and would later move to Ankara to take part in the War of Independence. Setting off from Istanbul to Samsun on 16 May 1919 with the ferry Bandırma, Mustafa Kemal Pasha, arrived at Sinop harbor on 18 May 1919 and after a last meeting with Mazhar Tevfik Bey, the new mutasarrif of Sinop, who was also in the ferry, set off for Samsun. As of the day he arrived at Sinop, Mazhar Tevfik Bey, who was informed about the national resistance movement during his two-day journey with Mustafa Kemal Pasha, started to make preparations for national resistance abiding the directives of Mustafa Kemal Pasha. The national resistance movement which started in the context of Sinop on 18 May 1919 was directed under adverse conditions. The city was frequently targeted by naval bombardment by enemy ships as a large amount of munitions were transported through Sinop harbor for approximately three years. This study investigates this desperate three-year struggle and brings names that have almost sunk into oblivion back to light.Keywords: The War of Independence, Sinop, Black Sea, Mustafa Kemal Pasha, Pontus