H.1095/1684 tarihli ahkam defteri (Mad 2931) s. 168-332 (Metin ve değerlendirme)

Abstract

Osmanlı Devleti'nde genellikle maliyeye ait hükümlerin toplandığı defterlere ahkam defteri denir. Ahkam hükmün çoğulu olup, hükümler demektir. Ahkam defterleri padişah adına divandan çıkan hükümleri ihtiva etmektedir. Defterdarlıktan çıkan Maliye Ahkam Defterleri'ndeki hükümler Osmanlı maliyesi hakkında mühim bilgiler vermektedir. Üzerinde çalıştığımız MAD 2931 numaralı ahkam defteri II. Viyana Kuşatması'ndan hemen sonra 1684 yılında tutulmuştur. Bu tarih Kutsal İttifak Savaşları'nın başlangıcına denk gelmektedir. Dönemin atmosferi, mâlî kayıtlara net olarak yansımış olup; sefer organizasyonu, mühimmat, mukataa, ticaret, anlaşmazlıklar gibi çok farklı konularda hükümler bulunmaktadır.Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm defterin tutulduğu dönem olan IV. Mehmed döneminin bir değerlendirmesi şeklindedir. İkinci bölüm hükümlerin transkripsiyonudur. Üçüncü bölüm ise tespit edilen 515 adet hükmün konu dağılımı yapılarak değerlendirildiği bölümdür.

In the Ottoman Empire, the books in which the financial provisions are collected are called the ahkam book. Ahkam is the plural of decree and means decrees. The Ahkam registers contain the provisions of the divan on behalf of the sultan. The provisions in the Maliye Ahkam Registers, which came out of the Revenue Office, provide important information about Ottoman finance.Notebook numbered MAD 2931, which we are working on. It was held in 1684, just after the Siege of Vienna. This date coincides with the beginning of the Holy Alliance Wars. The atmosphere of the period was clearly reflected in the financial records; There are provisions on very different issues such as expedition organization, ammunition, mukataa, trade, disputes.Our work consists of three parts. The first part is the period in which the book is kept, IV. It is in the form of an evaluation of the Mehmed period. The second part is the transcription of the provisions. The third section is the section in which 515 provisions determined are evaluated by subject distribution.