Türkiye'de kamu harcamalarındaki değişimin peacock-wiseman sıçrama tezi çerçevesinde analizi

Abstract

Literatürde kamu harcamalarındaki artışın açıklanmasına yönelik çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu kapsamda sıçrama tezi, çeşitli ülke ekonomileri üzerinde farklı zaman dilimlerini kapsayacak şekilde test edilmiştir. Bu çalışmaların bir kısmında sıçrama tezini destekler nitelikte bulgulara ulaşılmışken, bir kısmında ise sıçrama tezinin geçerli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmada 1924-2020 yılları arasında Türkiye'de Peacock ve Wiseman sıçrama tezinin geçerliliğinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda ilgili döneme ait kamu harcamaları, vergi gelirleri ve gayri safi yurt içi hasıla verileri kullanılmıştır. Değişkenler, çalışmanın amacına uygun olarak öncelikle Kapetanios (2005) çoklu yapısal kırılmalı birim kök testi ile analiz edilmiştir. Kapetanios testi sonucunda her bir değişkene ait beş adet yapısal kırılma tarihi tespit edilmiştir. Bu tarihler, dönemin koşulları dikkate alınarak değerlendirildiğinde olağanüstü dönemler ile örtüştüğü belirlenmiştir. Değişkenler daha sonra Hacker ve Hatemi-J (2006) ve Hatemi-J (2012) nedensellik testleri ile analiz edilmiştir. Nedensellik testleri sonucunda Kapetanios testini destekler nitelikte bulgular elde edilmiştir. Bu kapsamda Türkiye'de 1924-2020 döneminde Peacock ve Wiseman sıçrama tezinin geçerli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

There are many studies in the literature to explain the increase in public expenditures. In this context, the displacement thesis has been tested on various country economies to cover different time periods. In some of these studies, findings supporting the displacement thesis were reached, while in others, it was concluded that the displacement thesis was not valid. In this study, it is aimed to determine the validity of the Peacock and Wiseman displacement thesis in Turkey between 1924 and 2020. In this context, public expenditures, tax revenues and gross domestic product data of the relevant period were used. In accordance with the purpose of the study, the variables were first analyzed with Kapetanios (2005) multiple structural break unit root test. As a result of the Kapetanios test, five structural break dates for each variable were determined. When these dates are evaluated considering the conditions of the period, it has been determined that they coincide with extraordinary periods. The variables were then analyzed by Hacker and Hatemi-J (2006) and Hatemi-J (2012) causality tests. As a result of causality tests, findings supporting the Kapetanios test were obtained. In this context, it has been concluded that the Peacock and Wiseman displacement thesis is valid for the period 1924-2020 in Turkey.