Rehabilitasyon uygulamalarının tombul fındıkta verim ve kalite özelliklerine etkileri

Abstract

Bu araştırma 2019-2020 yıllarında Ordu ili Altınordu, Fatsa ve İkizce ilçelerinde yetişen 'Tombul' fındık çeşidinde rehabilitasyon uygulamalarının verim ve kalite üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma alanında 5 farklı bahçe belirlenmiş, kontrol ve rehabilitasyon uygulamaları için her bahçe 100 ocak bulunan (2 da) 2 ayrı parsele bölünmüştür. Çalışmada rehabilitasyon uygulaması olarak ayrılan alanlarda toprak analizi yapılmış, sulama, gübreleme, budama ve hastalık-zararlı mücadelesi düzenli bir şekilde yapılmış, kontrol parsellerine ise üreticinin geleneksel uygulamaları devam ettirilmiştir. Çalışmada Tombul fındık çeşidinde bitki başına verim (g), çotanaktaki meyve sayısı (adet) ve gövde kesit alanına verim (g/cm²) olmak üzere 3 farklı verim parametresi, kabuklu ve iç meyve ağırlığı (g), kabuklu ve iç meyve boyutları, kabuk kalınlığı, göbek boşluğu, buruşuk, küflü ve çürük meyve oranları (%), liflilik parametreleri ile yağ ve protein (%) oranları araştırılmıştır. Çalışma sonucunda verim bakımından rehabilitasyon uygulamalarının kontrole göre istatistiksel olarak önemli olduğu, ilk yıl için ortalama %57 ikinci yıl için ise ortalama %56.75 oranında bitki başına verim artışı sağlandığı, GKAV değerlerinde ise ilk yılda ortalama %25.25 ikinci yılda ise ortalama %84.75 artış sağlandığı tespit edilmiştir. Meyve özellikleri bakımından ise rehabilitasyon ve kontrol çalışması arasındaki farklılıklar istatistiki olarak önemsiz bulunmuştur. Çalışmada kontrol ve rehabilitasyon uygulamaları sırasıyla; yağ oranı için %55.8 ve %63.08, protein oranı için %14.78 ve %20.65 değerleri elde edilmiştir. Çalışma sonucunda rehabilitasyon uygularının özellikle verim değerlerini önemli oranda artırdığı, meyve özellikleri olarak buruşuk iç oranında da dikkate değer azalma olması dolayısı ile kalite üzerine de olumlu etki yaptığı söylenebilir.

This research was carried out in 5 different orchards (Altınordu Oğmaca, Altınordu Işıklı, Fatsa Ilıca, Fatsa Gölköy ve İkizce Dereiçi) in Ordu providence between 2019-2020 years. 'Tombul' variety was used in each parcel and organized in 2 plots. Each plot was at 2 decares and include 100 'Ocak' as control and rehabilitation applications. Traditional practices continued as control. For rehabilitation applications; irrigation, fertilization, pruning and disease-pest control were practised. In the study, different parameters; yield per plant (g), number of nut per cluster and the yield of cross sectional of trunk (GKAV, g/cm²), nut and kernel weight (g) nut and kernel dimensions, shell thickness, internal cavity, defective nut rate (blank, shriveled nuts), fat and protein contents were investigated. In the results, rehabilitation practices are important in terms of average yield 57% for first year and average yield 56.75% for the second year while Gkav values increase 25.25% in first year and 84.75% for the second year average. The differences between the rehabilitation and control studies due to nut characteristics were found insignificant as statistic. Fat values were between 55.8% and 63.08% and protein was found between 14.78% and 20.65% due to control and rehabilitation parcels. As a result of the study, it can be said that rehabilitation practices significantly increase yield values, and have a positive effect on quality due to the considerable decrease in the shriveled kernel ratio as fruit characteristics.