Krymsk 5, Piku 1 ve Gisela 6 anacı üzerine aşılı 0900 Ziraat ve Regina kiraz çeşitlerinin fenolojik, morfolojik ve meyve kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Bu araştırmada, 0900 Ziraat ve Regina kiraz çeşitlerinin (Prunus avium) çiçeklenmebaşlangıcı, tam çiçeklenme ve çiçeklenme sonu gibi fenolojik, ağaç boyu, taç hacmi, kalemgövde kesit alanı, yaprak alanı, sürgün uzunluğu ve çapı gibi morfolojik ve meyve ağırlığı,renk, sertlik, suda çözünebilir kuru madded (SÇKM), asitlik, C vitamini, toplam fenolikbileşikler, antosiyanin ve antioksidan kapasitesi gibi meyve kalite özellikleri üzerine farklıgelişme kuvvetine sahip anaçların (Krymsk 5, Piku 1 ve Gisela 6) etkisinin belirlenmesiamaçlanmıştır. Araştırma Sivas-Suşehri ekolojik koşullarında 2018-2020 yılları arasındayürütülmüştür. Denemenin ilk yılında genel ortalamalar değerlendirildiğinde, Krymsk 5 anacıüzerine aşılı kiraz ağaçlarında ağaç boyu, meyve ağırlığı ve toplam fenolik bileşikler; Gisela6 anacı üzerine aşılı kiraz ağaçlarında meyve sertliği diğer anaçlara kıyasla daha yüksekbulunmuştur. Denemenin ikinci yılında, Gisela 6 anacı üzerine aşılı kirazlarda meyve sertliğive toplam fenol içeriği diğer anaçlardan önemli derecede daha yüksek ölçülmüştür. Çeşit genelortalamaları karşılaştırıldığında, denemenin ikinci yılında 0900 Ziraat çeşidinden Reginaçeşidine kıyasla önemli derecede daha yüksek meyve ağırlığı, meyve eni, meyve boyuölçülmüştür. Aksine Regina çeşidinde ise a*, b*, C vitamini, antosiyanin ve antioksidankapasitesi, 0900 Ziraat çeşidinden önemli derecede daha yüksek ölçülmüştür. Anaç x çeşitintraksiyonun bazı özellikler üzerine etkisi önemli bulunmuştur. Anaç ortalamalarıincelendiğinde, denemenin ilk yılında Krymsk 5 ve Piku 1 anaçları üzerine aşılı 0900 Ziraatkirazlarının ağaç boyu, sürgün boyu, taç hacmi, kalem gövde kesit alanı ve titre edilebilirasitliğinin, Piku 1 anacı üzerine aşılılara kıyasla daha yüksek olduğu saptanmıştır. YineKrymsk 5 ve Piku 1 anacı üzerine aşılı kiraz meyvelerinin ağırlığı, eni ve boyu, Gisela 6 ancıüzerine aşılı kiraz meyvelerinden önemli derecede daha yüksek bulunmuştur. Bunlara ilaveolarak Krymsk 5 anacı üzerine aşılı 0900 Ziraat kirazlarının toplam fenol, toplam monomerikantosiyanin ve antioksidan aktivitesi, diğer anaçlar üzerine aşılı ağaçlardan önemli derecededaha yüksek ölçülmüştür. Çeşit ortalamaları karşılaştırıldığında, Regina çeşidinde C vitaminidenemenin her iki yılında; antioksidan kapasitesi ise denemenin ikinci yılında 0900 Ziraatçeşidine kıyasla önemli derecede daha yüksek ölçülmüştür. Sonuç olarak, Krymsk 5 anacıüzerine aşılı ağaçlarda, daha kuvvetli bir vejetatif gelişimin olduğu ve bu ağaçlarda elde edilenmeyvelerin fitokimyasal içerikleri bakımından daha zengin oldukları ortaya konmuştur.

The aim of the study is to determine the effect of rootstocks (Krymsk 5, Piku 1 veGisela 6), which have the different growth vigor, on the phenological characteristics (thebeginning of the flowering, full flowering and end of the flowering), the morphologicalcharacteristics (tree height, canopy volume, scion trunk cross-section area, leaf area, shootlength and diameter) and the fruit quality characteristics (fruit weight, color, firmness, solidssoluble content (SSC), titratable acidity, vitamin C, total phenolic compounds, anthocyaninand antioxidant capacity) of 0900 Ziraat and Regina sweet cherry (Prunus avium) cultivars.The study was carried out in the ecological conditions of Sivas-Suşehri between 2018-2020.When the general averages in the first year of the study were evaluated, the tree height, fruitweight and total phenolic compounds in the trees grafted on Krymsk 5 rootstocks and the fruitfirmness in the trees grafted on Gisela 6 rootstocks were higher than other rootstocks. In thesecond year of the study, the fruit firmness and total phenol content of sweet cherries on thetrees grafted on Gisela 6 rootstock were significantly higher than other rootstocks'. When thegeneral averages of the cultivars were compared, 0900 Ziraat cultivar had significantly higherfruit weight, fruit width and fruit length than Regina cultivar in the second year of the study.On the contrary, the a *, b *colour values, vitamin C, anthocyanin and antioxidant in theRegina cultivar were significantly higher than the 0900 Ziraat. The interactions of therootstock x cultivar had a significant effect on some properties. When the rootstock averageswere examined, it was determined that the tree height, shoot length, canopy volume, sciontrunk cross section and titratable acidity of 0900 Ziraat cultivar grafted on Krymsk 5 and Piku1 rootstocks in the first year of the study were higher than those grafted on Piku 1 rootstock.The weight, width and length of the fruit obtained from the trees grafted on Krymsk 5 andPiku 1 rootstocks were found to be significantly higher than those grafted on Gisela 6. Inaddition to, the total phenolics, total monomeric anthocyanin and antioxidant activity of thefruit on 0900 Ziraat trees grafted on Krymsk 5 rootstocks were significantly higher than treesgrafted on other rootstocks. When the averages of the cultivars were evaluated, in Reginacultivar, the vitamin C was higher in both years of the study while the antioxidant capacitywas significantly higher in the second year of the study than 0900 Ziraat cultivar. As a result,it has been revealed that the trees grafted on Krymsk 5 rootstock had a more vegetative growthand the fruit obtained from these trees were richer in terms of the phytochemical content.