Planlar, raporlar ve müzakere süreçleriyle Kıbrıs sorunu

Abstract

Çalışmanın konusunu Kıbrıs Sorununun planlar, raporlar ve müzakere süreçleri bağlamında kapsamlı incelenmesi oluşturmuştur. Çalışmada uzun bir tarihi geçmişe sahip olan Kıbrıs Sorunun, bu uzun süreç içerisinde neden çözülemediği ve zamanla neden daha karmaşık bir sorun haline geldiği sorusuna cevap aranmaya çalışılmıştır. Ayrıca yine çalışmada Kıbrıs Adası'nın ve çevresinin bir oyun sahnesine benzetilmesinden yola çıkarak sorunun sıfır toplamlı bir oyun modelinden, sıfır toplamlı olmayan bir modele nasıl dönüştürülebileceği tartışılmıştır. Yani tarafların yine birbirlerine rakip olduğu ancak her iki tarafın da karlı olabileceği denge durumuna nasıl ulaşılabileceği sorusuna cevap aranmıştır. İncelemenin sınırlarını, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin (KKTC) kurulması öncesi ve sonrası sorunun çözümü için öne sürülen planlar ve müzakere süreçleri oluşturmuştur. Bu sınırlar dâhilinde çalışmanın Kıbrıs Sorununun taraflar arasında ortaya çıkışı, uluslararası bir boyut kazanması, çözüm müzakerelerine başlanması ve tarafların tezleri ele alınmıştır. KKTC'nin kurulması sonrası federasyon temelinde taraflar arasında devam eden çözüm müzakereleri, Annan Planı ve referandumu süreci, Mehmet Ali Talat, Derviş Eroğlu ve Mustafa Akıncı dönemi çözüm müzakerelerine çalışmada geniş bir şekilde yer verilmiştir. Ayrıca Kıbrıs Sorununa doğrudan veya dolaylı olarak dâhil olan bölgesel ve küresel aktörlerin soruna yönelik politikaları incelenmiştir. Kıbrıs Sorununa doğrudan taraf olan Türkiye ve Yunanistan'ın bölgede yaşanan kriz dönemlerinde sorunu ve Doğu Akdeniz bölgesini nasıl güvenlikleştirdiği veya güvenlikdışılaştırdığı liderlerin söylemleri bağlamında ele alınmıştır. Yine çalışmada taraflar arasında 1968'de başlayan ve 2020 yılına kadar zaman zaman kesintilerle devam eden Kıbrıs müzakerelerinde, KKTC ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin (GKRY) çözüm için ileri sürdükleri tezler incelenmiş ve kalıcı bir çözüm için uygulanabilir olup olmadıkları noktasında bir değerlendirme yapılmıştır.

The topic of this study is a comprehensive examination of the Cyprus Problem in the context of plans, reports and negotiation processes. In this study, the question of why the Cyprus Problem, which has an extended history, has not been resolved over the years and why it has become more of a complex problem in time, has tried to be answered. In addition, the study discusses how the problem can be transformed from a zero-sum game model to a non-zero-sum model, based on comparing Cyprus and its vicinity to a game scene. In other words, an answer was sought to the question of how to reach a state of equilibrium in which the parties are rivals but both sides can be profitable. The boundaries of the study were the plans and negotiation processes put forward for the solution of the problem prior to and after the establishment of the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC). Working within these boundaries, the emergence of the Cyprus Problem amongst the parties, gaining an international dimension, initiation of solution negotiations and the thesis of the parties have been dealt with. Ongoing solution negotiations between the parties on the basis of the federation after the establishment of the TRNC, the Annan Plan and the referendum process, the solution negotiations during the era of Mehmet Ali Talat, Derviş Eroğlu and Mustafa Akıncı have been widely discussed. Moreover, the policies of regional and global actors involved in the Cyprus Problem directly or indirectly were examined. The direct parties to the Cyprus Problem, Turkey and Greece in the crisis and how the problems experienced in the region of the Eastern Mediterranean are discussed within the scope of securitization or non-securitization rhetoric of their leaders. Again, in the study, the theses put forward by the TRNC and the Greek Cypriot Administration for a solution in the Cyprus negotiations, which started in 1968 and continued with interruptions from time to time until 2020, were examined and an assessment was made as to whether they are applicable for a permanent solution.