Nakip el-Attas'ın eğitim felsefesi

Abstract

İnsanlık tarihinin ilk dönemlerinden itibaren önemli bir mesele olarak görülen eğitim, günümüze kadarki tarihsel seyrinde sistematik bir hüviyete ulaşana kadar farklı varyasyonlar çerçevesinde gelişimini devam ettirmiştir. Yazının icad edilmesi ile başlayan mezkûr süreç, eğitimin bir sistem ve disiplin olarak irdelenmesi şeklinde devam etmiştir. Eğitimin bir felsefî gelenek olarak temelleri Antik Yunan-Hellenistik döneme kadar götürülebilir. Zaman içinde eğitim faaliyetleri hem içerik hem de kurum anlamında ilerleme göstermiş, İslâm dinînin ortaya çıkışıyla da eğitim Müslümanlar nezdinde ayrıca bir ilgi alanına kavuşmuştur. Bu bağlamda İslâm düşünürlerinin de üzerinde durmuş olduğu eğitim meselesi, eğitimin felsefe ile olan ilişkisi noktasında incelenmiş ve eğitimin gerekliliği ve metotları üzerine önemli görüşlere yer verilmiştir. 19. Yüzyıl ile başlayan ve birçok disiplinin felsefî gelenekten ayrılarak birer disiplin haline gelmeleri ile eğitim de bu dönüşümden etkilenmiştir. Modernleşme ile eğitim felsefesi özerk bir konumda değerlendirilmiş ve bu alanda akademik çalışmalara yer verilmiştir.Malay-İslâm kültür geleneğinin önemli bir düşünür olan Nakib el-Attas, eğitimsel bir reformun gerekliliği hususunda önemli adımlar atmış ve İslâmî literatüre bağlı bir dönüşümün gereklerini, yöntem ve çözüm arayışlarını dile getirmiştir. Özellikle Attas, Batı eğitim sisteminin ideolojisini yansıtan kavramların, İslâm eğitim sistemi muhtevasından arındırılıp, İslâmî bir eğitim modeli oluşturulması gerekliliğini vurgulamıştır. Bu kapsamda İslâmîleştirme adını verdiği süreç dahilinde ilk olarak dilin daha sonra da bilginin İslâmîleşmesi ile yeni bir eğitim sistemi oluşturmaya çalışmıştır. Sözünü ettiği İslâmîleştirme projesi neticesinde Müslüman bireylerin İslâmî literatüre uygun bir eğitim modelinde çalışmalara yer verilmesini savunan Attas, bu geleneğin sürdürülmesi dahilinde İslâm toplumlarında yer alan bunalımların ortadan kalkabileceğini savunmuştur.Anahtar Kelimeler: Eğitim Felsefesi, Nakib el-Attas, Edeb, İslâmîleştirme, İslâmî Eğitim

Education, which has been seen as an important issue since the first periods of human history, has continued its development within the framework of different variations until it reaches a systematic identity in its historical course until today. The aforementioned process, which started with the invention of the article, continued with the examination of education as a system and discipline.The foundations of education as a philosophical tradition can be traced back to the Ancient Greek-Hellenistic period. Over time, Educational activities have progressed in terms of both content and institutions, and with the emergence of the Religion of Islam, education has gained an additional area of interest for Muslims. In this context, the issue of education, which is also emphasized by Islamic thinkers, has been examined in terms of the relationship between education and philosophy, and important opinions on the necessity and methods of education have been given. Beginning with the 19th century, when many disciplines separated from philosophical tradition and became disciplines, education was also affected by this transformation. With modernization, Educational philosophy has been evaluated in an autonomous position and academic studies have been included in this field. Naquib al-Attas, an important thinker of the Malay-Islamic cultural tradition, took important steps towards the necessity of an educational reform and expressed the need for a transformation based on the Islamic literature, and the search for methods and solutions. Especially Attas emphasized the necessity of removing the concepts reflecting the ideology of the Western education system from the content of the Islamic education system and creating an Islamic education model. In this context, he tired to created a new education system with the Islamization of language first and then knowledge within the process called Islamization. As a result of the Islamization Project he mentioned, Attas, who advocated the inclusion of studies in a education model suitable for the Islamic literature of Muslim individuals, argued that the crises in Islamic societies could be eliminated as part of the continuation of this tradition.Keywords: Educational Philosophy, Naquib al-Attas, Edeb, Islamization, Islamic Education