Yetişkinlerin dijital reklam okuryazarlığına yönelik bir model önerisi

Abstract

Dijital göçmen olarak nitelendirilen ebeveynlerin hem kendi yaşamlarında hem de çocuklarını yönlendirme niyetiyle gerçekleştirdikleri arabuluculuk deneyimlerinde faydalanacakları dijital reklam okuryazarlığı becerilerini elde etmelerine destek olacak dijital tabanlı bir eğitim modelinin tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesini amaçlayan bu doktora tez çalışması, eylem araştırması deseni çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacı doğrultusunda 2020-2021 eğitim-öğretim döneminde Antalya'daki ortaokullarda öğrenim görüp araştırmaya katılım gösteren çocukların ve ebeveynlerinin dijital reklam okuryazarlığı yeterliliklerini eğitim modelinin uygulanması öncesinde ve sonrasında tespit etmek ve modelin etkinliğini değerlendirmek bakımından nitel ve nicel araştırma tekniklerinden faydalanılmıştır. Katılımcılardan nitel teknikler yoluyla elde edilen veriler MAXQDA 2020, nicel teknikler yoluyla elde edilen veriler ise IBM SPSS 26.0 paket programları yardımıyla çözümlenmiştir. Araştırmanın nicel ve nitel verilerinin çözümlenmesinden elde edilen bulgular, birer yetişkin olan ebeveynler için önerilen dijital tabanlı dijital reklam okuryazarlığı eğitim modelinin dijital reklam okuryazarlığı becerilerinin kazandırılmasında etkin olduğunu göstermiştir. Bu doktora tez çalışmasının ulaştığı sonuç doğrultusunda araştırmacılara, eğitimcilere ve yasa koyuculara yönelik öneriler sunulmuştur.

This doctoral thesis study, which aims to design, implement and evaluate a digital-based education model that will help parents, who are described as digital immigrants, to acquire digital advertising literacy skills that they will benefit from both in their own lives and in their mediation experiences with the intention of guiding their children, was carried out within the framework of the action research design. In line with the purpose of the study, qualitative and quantitative research techniques were used to determine the digital advertising literacy competencies of the parents and their children, who attended secondary schools in Antalya in the 2020-2021 academic year, before and after the implementation of the education model, and to evaluate the effectiveness of the model. The data obtained from the participants through qualitative techniques were analyzed with the help of MAXQDA 2020, and the data obtained through quantitative techniques were analyzed with the help of IBM SPSS 26.0 package programs. The findings obtained from the analysis of the quantitative and qualitative data of the research showed that the digital-based digital advertising literacy education model recommended for adult parents is effective in gaining digital advertising literacy skills. In line with the results of this doctoral thesis, suggestions for researchers, educators and legislators were presented.