Ekonomik kompleksite ve lojistik performans indeksi: BRICS-T ülkelerinde bir uygulama

Abstract

Günümüzde küreselleşme ile birlikte uluslararası ticarette artan rekabet ortamı ülkelerin ekonomik gelişimlerine doğrudan etki etmektedir. Özellikle gelişmekte olan ülkeler bu rekabet ortamına uyum sağlayabilmek ve uluslararası platformda yerini alabilmek için bazı reformlar ve ekonomi politikalarında yenilikler yapması gerekir. Bu bağlamda ülkelerin ihracat potansiyelleri her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Ancak şunu da unutmamak gerekir ki artık ülkelerin ihracat hacimlerinin büyüklüğünün önemi azalırken, ihraç ettiği ürünlerin bileşenleri günümüz dünya ekonomisinde daha çok önem arz etmektedir. Yani ülkelerin ne kadar ihraç ettiğinden çok ne ihraç ettiği daha önemlidir. Bu sebeple gelişmekte olan ülkeler gelişmiş ülkelere yakınsayabilmek için bazı üretim ve ekonomi politikalarında yeniliklere ihtiyaç duymaktadır. Ülkelerin kompleks ürün üretimi ile ilişkili üretim potansiyeline ulaşabilmeleri için emek yoğun ürünlerden bilgi, teknoloji ve beceri gerektiren ürünlere yönelmeleri gerekmektedir. Bu konuda yabancı sermaye yatırımı ile bilgi, beceri ve teknoloji transferi gibi süreçleri tamamlayan ülkeler ihracat sepetlerini genişleterek ihracat potansiyellerini arttırmaktadır. Ülkelerin ihracata dayalı bu büyüme potansiyeli birçok farklı indeks ile gösterilebilmektedir. Bu göstergelere lojistik performans indeksi ve ekonomik kompleksite indeksi örnek verilebilir.Bu tez çalışmasında BRICS-T ülkelerinin iki ürün grubu için ticaret ağları oluşturulmuş ve birbirleri ile olan ilişkileri görselleştirilerek lojistik performans indeksi ve ekonomik kompleksite indeksi kapsamında Ucinet sosyal ağ analizi ile değerlendirilmiştir. Çalışmada kullanılan ürün grupları ekonomik kompleksite düzeyi en yüksek olan ülkelerin ihraç ettiği ürün grupları incelenerek ilk beşte bulanan ortak ürün grupları seçilmiştir. Çalışma sonucunda en merkezi ülke Çin Halk Cumhuriyeti olduğu, diğer ülkelerin merkez ülke etrafında konumlandığı tespit edilmiştir. Çalışmanın bir diğer amacı olan ticaret ağının en önemli aktörleri Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan olarak tespit edilmiştir.

Today, the increasing competitive environment in international trade with globalization directly affects the economic development of countries. Especially developing countries need to make some reforms and innovations in economic policies in order to adapt to this competitive environment and take their place in the international arena. In this context, the export potential of countries is gaining more importance day by day. However, it should not be forgotten that while the size of the export volumes of the countries is decreasing, the components of the products they export are more important in today's world economy. In other words, what countries export is more important than how much they export. For this reason, developing countries need innovations in some production and economic policies in order to converge with developed countries. In order for countries to reach the production potential associated with the production of complex products, they need to turn from labor-intensive products to products that require knowledge, technology and skills. In this regard, countries that have completed processes such as foreign capital investment and knowledge, skills and technology transfer increase their export potential by expanding their export baskets. This export-based growth potential of countries can be demonstrated with many different indices. Examples of these indicators are the logistics performance index and the economic complexity index.In this thesis, trade networks were created for two product groups of BRICS-T countries and their relations with each other were visualized and evaluated with Ucinet social network analysis within the scope of logistics performance index and economic complexity index. The product groups used in the study, exported by the countries with the highest level of economic complexity, were examined and the common product groups in the top five were selected. As a result of the study, it has been determined that the most central country is the People's Republic of China, and other countries are located around the central country. The most important actors of the trade network, which is another aim of the study, have been identified as the People's Republic of China and India.