Yaşlılık, sosyal medya ve din

Abstract

Türkiye'nin 65 yaş üstü nüfusu artmaktadır. Buna mukabil bu grubun içinde sosyal medya kullananların oranı da çoğalmaktadır. Sosyal ağlar, toplumun her kesiminin yaşamına bir şekilde nüfuz etmektedir. Artık bu dijital mecralar toplumsal değişimi okumak için yeni bir çözümleme zemini sunmaktadır. Bu çalışma, bahse konu değişimleri, 65 yaş ve üstü dindar, muhafazakar, milliyetçi bireylerin sosyal medya kullanımından hareketle din sosyolojisi açısından analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nitel paradigma ekseninde etnografik desen temel alınmıştır. Bu gayeyle sosyal medya kullanıcısı dörder kişilik iki odak grup görüşmesi ile birlikte 13 kadın ve 18 erkek ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Tezin kapsamına giren sosyal medya kullanıcılarıyla yapılan mülakatlarda sosyolojik müdahale yöntemi kullanılarak veriler toplanmıştır. Çalışmanın teorik çerçevesi yaşlılık, din ve sosyal medya başlıkları ile oluşturulurken uygulama kısmı örneklem grubu ile yapılan mülakatlardan ve siber etnografik gözlemlerden elde verilerin soyutlanmasına dayanmaktadır. Tezde akıllı telefonlarla yaşlıların hayatının bir parçası haline gelen sosyal medyanın onların dünyasında nasıl bir anlam ürettiği hangi problemleri çözdüğü sorusuna odaklanılmıştır. Yine söz konusu platformlarda sosyalleşmenin ne şekilde ilerlediğinin izi sürülmüş sanal ve gerçeklik dikotomisinde yaşlıların nasıl bir tutum aldığına bakılmıştır. Mekân, hafıza, mahremiyet olguları etrafında yaşanan dönüşüme din sosyolojisi perspektifinden ayna tutulmuş, emeklilik döneminde yaşlıların katıldığı faaliyetlerin sosyal medyaya yansıtılmasının Aktivite kuramı ve Kullanımlar Doyumlar yaklaşımı çerçevesinde tahlili yapılmıştır. Çalışmada dijital platformların emeklilik nedeniyle statü kaybı yaşayan bireylere sosyal sermaye sağladığı; ancak yaşlıların nezdinde beğeni ve izlenme oranlarının simgesel değerinin pek yüksek olmadığı saptanmıştır. 65 yaş üstü bireyleri meselelere bakarken ve kendi kuşağı üzerine konuşurken gençler üzerinden bir nesil tartışmasına yönelmişlerdir. Dolayısıyla yaşlılar, sosyal medya paylaşımlarında görünmekten ziyade (yol) göstermeyi hedeflemektedir. 65 yaş üstü kimselerin gündelik hayatlarında online ve offline ayrımına gitmedikleri; hibrit bir sosyalleşme deneyimi yaşadıkları gözlenmiştir.

The population of Turkiye over the age of 65 is increasing. In contrast, the proportion of social media users in this group is also increasing. Social networks affect the lives of people from all age groups of society. Now these virtual media provide a new analysis ground for understanding social change. This study aims to analyze the changes in question in terms of sociology of religion, based on the social media practices of religious conservative nationalist individuals aged 65 and over. For this purpose, semi-structured interviews were conducted with 13 women and 18 men, as well as two focus group interviews of four social media users in different venues. In interviews with social media users included in the scope of the thesis, data were collected using the sociological intervention method. The theoretical framework of the study consists of the topics of old age, religion and social media. The discussion part is based on the abstraction of data obtained from interviews and cyber-ethnographic observations. İn The thesis was focused on the following questions: How does social media, which has become a part of the life of the elderly with smartphones, produce meaning in their world? What problems does social media solve in the life of the elderly? how does socialization take place on the mentioned platforms? What is the attitude of the elderly towards virtual and reality dichotomy? The transformation around the phenomena of space, memory, and privacy has been mirrored from the perspective of sociology of religion. In addition, the reflection of the activities that the elderly participate in on social media during the retirement period was analyzed within the framework of Activity theory and the Uses Satisfaction approach. In the study, it was determined that the mentioned digital platforms provide social capital to individuals who have lost their status due to retirement. However, it has been determined that the symbolic value of the number of followers and likes on social media is not important for the elderly. While talking about social problems and their own generation, individuals over the age of 65 turned to the discussion of a generation through young people. Therefore, the elderly aim to guide rather than appear in their social media posts. Again, the people in question do not distinguish between online and offline in their daily lives. It has been observed that they have a hybrid socialization experience.