Tasavvufî tefsir perspektifinden Allâh sevgisi ve Allâh korkusuna bakış

Abstract

Tasavvufî Tefsirler, Allâh sevgisi ve Allâh korkusu konularının genişçe yer bulduğu tefsirlerdir. Keşf ve ilhamı esas alarak yapılan âyet yorumlarının hedef kitlesi öncelikli olarak Tasavvuf ehlidir. Bu sebeple Tasavvufî Tefsirlerde, sır âleminin muhafazası, nefsin terbiyesi ve tezkiyesi, günahlardan, Allâh'ın azabı, gazabı, celâli ve heybetinden sakınma, sâlih amel, güzel ahlâk ve davranışlara yönlendirme, Allâh'ın lütfu, merhameti, mağfireti için sevdiği bir kul olma ve Allâh'ı sevme, üzerinde durulan konulardır. Yapılan bu çalışma neticesinde Tasavvufî Tefsirlerde, Allâh korkusu ve Allâh sevgisi konularının ayrıntılı olarak işlendiği görülmektedir. Ayrıca Allâh sevgisi ve Allâh korkusu konuları muhatab kitleye verilmek istenen mesajlar arasında önemli bir yere sahiptir. Tasavvufi Tefsir Perspektifinden Allâh Sevgisi ve Allâh Korkusuna Bakış başlıklı bu tez araştırması bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın, hangi sebeple yapıldığı hususu, izlenen metot, hangi kaynaklarla sınırlandırıldığı, benzer çalışmalarla bu tezin farklarına değinilmiştir. Birinci bölümde Tasavvufî Tefsir çeşidine genel bir bakış, leh ve aleyhindeki görüşler ve eleştiriler, Tasavvufî Tefsir'in kaynakları ve öne çıkan Tasavvufî Tefsirler ile ilgili bilgiler verilmiştir. Ayrıca bu bölümde Kur'ân'daki sevgi ve korku ifade eden kavramların analizi yapılmıştır. İkinci ve üçüncü bölümde ise, Kur'ân'da Allâh sevgisi ve Allâh korkusu âyetler bazında ele alınmış, konuya özgü yapılan sınırlama kapsamında Tasavvufî Tefsirler açısından ilgili ayetlerin yorumuna yer verilmiştir. Bu bölümlerde Allâh sevgisi Allâh korkusunu içeren ayetler ve yorumları konuya uygun başlıklar altında sınıflandırılmış, bu sınıflandırmada da müfessirlerin yorumları esas alınmıştır.Araştırma konusu Tasavvufî Tefsir alanında önde gelen, Tefsîrü't-Tüsterî, Hakāʾiku't-Tefsîr, Letâifü'l-İşârât, el-Fevâtihu'l-İlâhiyye ve'l-Mefâtîhu'l-Gaybiyye el-Mûdıhatü li'l-Kelimi'l-Kurʾâniyye ve'l-Hikemi'l-Furkāniyye ve Rûhu'l-Beyân fî Tefsîri'l-Kurʾân isimli tefsirler çerçevesinde ele alınmıştır.

Sufi Tafsirs are tafsirs where the love of Allah and fear of Allah are widely covered. The target audience of the verse interpretations based on discovery and inspiration is primarily the Sufi people. For this reason, in Sufi Tafsirs, protection of the realm of mystery, training and purification of the soul, avoiding sins, Allah's torment, wrath, majesty and majesty, directing good deeds, good morals and behaviors, being a servant, whom Allah loves for His grace, mercy and forgiveness. and loving Allah are the subjects that are emphasized. As a result of this study, it is seen that the fear of Allah and the love of Allah are handled in detail in Sufi Tafsirs. In addition, the love of Allah and the fear of Allah have an important place among the messages intended to be given to the audience.This thesis research titled Love of Allah and Fear of Allah from the Perspective of Sufi Tafsir consists of an introduction and three chapters. In the introduction part, the reason for the research, the method followed, the sources it was limited to, and the differences of this thesis with similar studies were mentioned. In the first chapter, an overview of the Sufi Tafsir type, the opinions and criticisms in favor and against it, the sources of Sufi Tafsir and the prominent Sufistic Tafsirs are given. In addition, in this section, the concepts expressing love and fear in the Qur'an are analyzed. In the second and third chapters, the love of Allah and the fear of Allah in the Qur'an are discussed on the basis of verses, and the interpretation of the relevant verses in terms of Sufi Tafsir is included within the scope of the limitation made specific to the subject. In these sections, the verses containing the love of Allah and the fear of Allah and their interpretations are classified under appropriate headings, and the interpretations of the commentators are based on this classification.The subject of this research is considered within the framework of leading Sufi Tafsirs namely Tefsîrü't-Tüsterî, Hakâiku't-Tefsîr, Letâʾifü'l-İşârât, el-Fevâtihu'l-İlâhiyye ve'l-Mefâtîhu'l-Gaybiyye el-Mûdıhatü li'l-Kelimi'l-Kurʾâniyye ve'l-Hikemi'l-Furkāniyye ve Rûhu'l-Beyân fî Tefsîri'l-Kurʾân.