Demografik yapının Lübnan jeopolitiğine etkisi

Abstract

Lübnan, jeopolitik ve jeostratejik konumu nedeniyle bağımsızlığını kazanmasının öncesi ve sonrasında Ortadoğu'nun önemli bir merkezi olmuştur. Bu sebeple, birçok devlet Lübnan'ın bulunduğu bölgeye hâkim olmak için mücadele etmiştir. Lübnan'ın jeopolitik konumu, deniz hâkimiyeti ve ticaret merkezi olması ise bu bölgede mücadeleler yaşanmasını etkileyen unsurlardır. Lübnan, monoteizm inancının ortaya çıktığı andan beri çeşitli din ve mezheplere bağlı kişilerin yaşadığı bir bölge olmuştur. Bu dini ve mezhebi farklılıklar geçmişten günümüze Lübnan'ı sadece etkilememiş aynı zamanda şekillendirmiştir. Lübnan'daki toplumsal yapının etnik ve dini olmak üzere iki farklı boyutu vardır. Etnik boyutunda, Arap Doğu kültürü ile Hristiyan Batı kültürü; dini boyutunda ise Hristiyanlar ile Müslümanlar bir mücadele içindedir. Yani bir yandan Hristiyan Batı kültürü öte yandan İslam Doğu kültürü Lübnan'da bir sentez oluşmaması konusunda ısrarcı bir tutum sergilemektedir. Lübnan diğer Arap ülkelerinin aksine İslamiyet'i tümüyle kabul etmiş bir devlet değildir. Bu sebeple Hristiyan olan halk ve liderleri, kendi benliğini korumak ve Batı kültürü ile özdeşleşmek istemektedir. Ülkenin dini ve mezhebi yapısında sayısal anlamda farklılıklar olsa da hiçbir din ve mezhep bariz bir çoğunluğa sahip değildir. Bu durum ülke içerisinde birtakım bölünmelere yol açmıştır. Ülkedeki din-mezhep faktörüne dayalı bölünme, iç çekişmenin kökenlerinden birisini oluşturmuştur. Lübnan'da hiçbir zaman `ulus devlet` olgusu tam anlamıyla gelişmemiş ve Lübnanlılar her şeyden önce mensup oldukları din ve mezhepleriyle liderlerine bağlı kalmışlardır. Bu yüzden Lübnan'da İç Savaş'tan önce başlayan ve halen devam eden siyasi kriz son gelişmelerle birlikte gittikçe gerilen ve saflaşmaların derinleştiği bölgesel ve uluslararası düzleme yerleşmiştir.Bu çalışmada; Lübnan'ın Jeopolitik yapısı, tarihi, fiziki ve beşeri unsurları, bölgesel politikaları, anayasal yapısı, bölgesel çatışmaları incelenmiştir. Edinilen bu bilgiler ışığında Lübnan'ın demografik yapısının uğradığı değişim ve değişimden etkilenen ülke jeopolitiği üzerinde durulmaktadır. Son olarak ülkenin yaşamakta olduğu karışıklık ortamından nasıl çıkabileceğine dair önerilere yer verilmiştir.

Due to its geopolitical and geostrategic position, Lebanon has become an important centre of the Middle East, before and after gaining its independence. For this reason, in the past, many states have been in constant struggle to dominate the region where Lebanon is located. When we examine in depth, the reasons of these struggles that affect the facts are the geopolitical position, maritime dominance and being a commercial centre of Lebanon. Since the emergence of monotheism, Lebanon has been a region inhabited by a wide range of religious and sectarian people. The differences of these religious and sectarian have not only influenced Lebanon, and but shaped it from past to present as well. The social structure in Lebanon has two dimensions: ethnic and religious. On the ethnic dimension, the Arab-Eastern culture and the Christian Western culture, and on the religious dimension, Christians and Muslims are in a struggle. In other words, both the Christian Western culture and the Islamic Eastern culture have insistently an attitude so as to not create a synthesis in Lebanon. Unlike the other Arab countries, Lebanon is not a state that fully accepted to the Islam. For this reason, the community and its leaders who are Christians want to protect their own individuality and identify with Western culture.Although there are numerical differences in the religious and sectarian structure of the country, neither religion nor sect has an obvious majority. This situation has caused to a number of divisions within the country. The division based on the religion-sect factor in the country has been created one of the origins of internal conflicts. In Lebanon, the phenomenon of a `nation state has never fully developed, and above all, the Lebanese has held to not only their leaders buy their religions and sects as well. Consequently, the political crisis that began in Lebanon before the Civil War, has settled on a regional and international level, where the recent developments have become increasingly tense and the deepening of the purification, and still-continuing.In this study, it has been researched the geopolitical structure, the history, the physical and human elements, the regional policies, the constitutional structure and the regional conflicts of Lebanon. In the light of this obtained information, it is dwelled on how the demographic structure of Lebanon has changed and how this change has affected the geopolitics of the country. Finally, there are suggestions on how to get out of the chaos of the country.