İbn Hişâm'ın `Şerhu Şüzûri'z-Zeheb` adlı eserinde istişhâd ettiği ayetler

Abstract

Arapça grameri üzerine çalışmalar, Kur'an-ı Kerim'in nüzulu ve İslamın yayılmaya başlamasından sonra, Arapların dışındaki diğer milletlerin İslam'a girmesine paralel olarak gelişmiştir. Böylelikle Kur'an-ı Kerim bu öğrenim sürecinin hem başlatıcısı hem de kusursuz dili itibariyle Arap gramerinin kurallarının belirlenmesinde ana kaynak olmuştur.Bu çalışmada Arap dilinin en büyük âlimlerinden olan İbn Hişâm'ın önemli eserlerinden olan Şerh-u Şûzûri'z-Zeheb isimli kitabı özelinde, Kur'an-ı Kerim ayetleriyle istişhad metodunu nasıl tatbik ettiği ve kullandığı ayetler konu olarak seçilmiştir.Çalışmamız, giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, istişhadın tanımı ve kaynakları ele alınmıştır.Birinci bölümünde, İbn-i Hişâm'ın hayatı, ilmî kişiliği, eserleri ve Şerh-u Şûzûri'z-Zeheb adlı eserinin yazılış gayesi, ihtiva ettiği konular ve istişhad metodu ele alınmıştır.İkinci bölümünde, Şerhu'ş-Şûzûri'z-Zeheb'de Arap gramerine dair kuralların ispatında istişhâd edilen ayetler, konu başlıkları altında ele alınarak istişhâd yönleri ortaya konulmuştur. Ele alınan konun daha iyi anlaşılması için, konular detaylandırılarak açıklanmıştır.

Studies and reasearches in Arabic grammar after the revelation of the Holy Qur'an and the spread of Islam. It developed in parallel with the conversion of countries other than the Arabs to Islam. Thus, The Holy Qur'an was the main source in determining the rules of Arabic grammar, both as the initiator of this learning process and its ideal language. In this study, the verses applied by Ibn Hisham, one of the greatest scholars of the Arabic language, and who used the method of citation with verses of the Holy Qur'an, were chosen as a theme, especially in his book called Şerh-u Şüzüri'z - Zeheb, which is one of his important works. Our study consists of an introduction and two parts. In the introduction, the definition of citation and its sources are discussed. In the first part, the life of Ibn Hisham's life ,his scientific personality, his works, the purpose of his writing Şerh-u Şüzüri'z - Zeheb, the topics, its contains and the method of reference are discussed. In the second part, the verses used in proving the Arabic grammar rule in Şerh-u Şüzüri's- Zeheb are discussed under the headings of the direction of al-Ishad. For a better understanding of the topic discussed, the topic is explained in detail.