Kant felsefesinde estetik ideler ve deha

Abstract

Bu çalışma Kant'ın estetik ideleri ile akıl idelerinin benzer ya da birbirlerineevrilemeyeceğini deha kavramı bağlamında ortaya koymaktadır.Çalışmanın ilk bölümünde; Kant estetiğinin temel kavramlarından olan'güzel'in eleştirisi yapılmış ve 'beğeni'nin özne ve nesne açısından nasıl gerçekleştiğiifade edilmiştir. İkinci bölümde ise, Kant'ın güzel, iyi ve yüce olarak ayırdığı estetikyargılar ve bu yargıların deneyim türleri açıklanmıştır. Güzelden duyulanhoşlanmanın herkes tarafından kabul edilmesinin, güzelin içkin tümelliğindenkaynaklandığı analiz edildikten sonra ise güzelin yargılandığı yeti olan, yargı gücü veişlevi anlatılacaktır. Daha sonra güzelden duyulan hoşlanmanın herkes tarafındaniletilebilirliğini sağlayan ortak duyu becerisine yer verilecektir. Kant'ın nesneleri güzelve yüce olarak ayırmasından hareketle yüce duygusu son başlık altında açıklanacaktır.Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, ilk olarak dehanın özellikleri tanımlanacaktır.Sonra deha ve ürettiği sanat, sanat eserinin yargılanmasında görev alan beğeni ve dehailişkisi ifade edilecektir. Dehanın ürettiği sanat eseri ve sanat eserinde somutlaşanestetik idelere değinildikten sonra estetik ideler ve aklın ideleri mukayese edilmiştir.Sadece sanat alanında geçerli olan estetik ideler ve duyulur üstünü anlamlandıran akılideleri farklı ideler olup herhangi bir noktada birbirlerine evrilebilmeleri mümkünolmayan idelerdir.Anahtar Kelimeler: Kant estetiği, güzel, beğeni yargısı, ortak duyu, deha, estetik ideler, akli ideler

This study reveals that the aesthetic ideas of Kant and the ideas of reason cannotbe similar or evolve into each other in the context of the concept of genius.In the first part of the study, the critique of 'beautiful', which is one of the basicconcepts of Kant's aesthetics, is made and how 'liking' occurs in terms of subject andobject is expressed. In the second chapter, the aesthetic judgments that Kantdistinguishes between the beautiful, the good and the sublime and the types ofexperience of these judgments are explained. After analyzing that the acceptance ofthe liking for the beautiful by everyone is due to the inherent integrity of the beautiful,the power and function of the judgment, which is the power by which the beautiful isjudged, is explained. Then the common sense skill is included, which ensures that thepleasure for the beautiful can be transmitted by everyone. Proceeding from the factthat Kant distinguishes objects as beautiful and sublime, the feeling of the sublime isdescribed under the last title. In the third part of the study, on the other hand, thecharacteristics of genius are defined first. Then the relationship between genius andthe art it produces, the appreciation and genius involved in judging a work of art areexpressed. After referring to the work of art produced by genius and the aesthetic ideasembodied in the work of art, the aesthetic ideas and the ideas of reason are compared.The aesthetic ideas that apply only in the field of art and the ideas of reason that makesense of the audible are different ideas and ideas that cannot evolve into each other atany point.Keywords: Kant aesthetics, beauty, appreciation judgment, common sense, genius, aesthetic ideas, mental ideas