The figure of intellectual in Nuri Bilge Ceylan films: Phases of representation from silence to over-articulation

Abstract

Nuri Bilge Ceylan, kusursuz addedilen kadrajları ve incelikli karakteriyle dünya sinemasının önde gelen yönetmenlerinden. Bu tez, onun filmografisinde yer alan sekiz uzun metraj filmi aydın figürü gibi ortak bir izlek üzerinden yorumlamayı amaçlıyor. Filmleri, içlerindeki aydın karakterlerin görünürlük ve konuşkanlık seviyeleri üzerinden üç bölüme ayırarak inceleyen araştırma, bu karakterlerin nasıl temsil edildiğinin yanı sıra insanların, mekânların ve durumların bu temsillerden nasıl etkilediğini inceliyor. Bu tez boyunca (hem kavramsal anlamda hem de Ceylan'ın filmlerinde görüldüğü hâliyle) entelektüellik, beş temel kavrama atıfla tartışılıyor: etimoloji, metinlerarasılık, mekânsallık, erillik ve çocuksulaştırma. Aydın ya da entelektüel sözcüğünü uygun bağlamına yerleştirmek için onun farklı dillerdeki etimolojik kökenine ve ulusaşırı anlamlarına başvurulurken Ceylan'ın son filmlerindeki diyalog artışı aydınların konuşkan yapısıyla karşılaştırılıyor, yönetmenin ağırlıklı olarak görsel referanslardan metin odaklı referanslara geçişi ise metinlerarasılık kavramıyla açıklanıyor. Araştırma aynı zamanda aydının kimliğini ve toplumsal cinsiyetini sorunsallaştırıyor, hem tarihsel söylemde hem de Ceylan'ın filmlerinde aydının münhasıran erkek olmasını açıklamak için erillik kavramına başvuruyor. Son olarak da aydınların `köksüzlüğünün` nasıl kendi `çocuğunu` yaratma isteğine evrildiğini yorumlamak için, onların toplumla ilişkisini de açıklamaya yardımcı olabilecek `çocuksulaştırma` kavramını kullanıyor.

Nuri Bilge Ceylan is a prominent name in world cinema, and a director renowned for his immaculate frames and nuanced characters. The aim of this thesis is to interpret the eight features in his filmography through the scope of a common theme, the figure of intellectual. Dividing the films into three separate chapters with reference to the amount of visibility and loquacity of intellectuals within, the research delves into how they are represented, and how this representation affects the people, spaces, and situations around them. Throughout this thesis, intellectuality –both as a concept and within Ceylan's films– is discussed with reference to five main pillars; etymology, intertextuality, spatiality, masculinity, and infantilization. The term is contextualised with its etymological roots in various languages and transnational connotations, while the rise in dialogue in Ceylan's more recent films is compared to the talkative nature of intellectuals and explained with intertextuality, marking the director's shifting approach from adopting predominantly visual to textual references. The research also problematizes the identity and gender of the intellectual, referring to the term masculinity to define the intellectual being exclusively male both in historical discourse and in Ceylan's films. Finally, infantilization is used to interpret how the `rootlessness` of intellectuals results in a will to create a `child` for their own; a motive which also defines their relationship with the public.