Gelişimsel dislekside vizyospasyal işlevler

Abstract

Bu çalışmanın amacı, gelişimsel nörolojik disfonksiyona bağlı okuma sorunlarını ifade eden ve öğrenme bozukluklarının %80'ini oluşturan gelişimsel disleksi bozukluğunun oluşumunda rol alan etmenlerden vizyospasyal işlevleri ve bu işlevlerin, disleksi ile ilişkisini ortaya koymaktır. Yapılan araştırmalar, disleksi bozukluğuna sebep olan etmenler konusunda kesin sonuçlar vermemekte fakat görsel - uzamsal ve benzeri sorunların disleksi ile ilişkisi olduğunu varsaymaktadır. Bu çalışmada hedeflenen ise yaygın olarak kabul edilen disleksinin fonolojik bir eksikliğin sonucu olduğu görüşüne ek olarak dil işlevleri ile karakterize bu bozuklukta, görsel dikkat, görsel algı ve görsel bellek bilişlerinin fonolojik sorunlardan bağımsız olarak gelişimsel disleksi ile ilişkisini ve dislekside görsel süreçlerde farklılaşma olabileceğini göstermektir. Literatür bilgileri dikkate alınarak, bu çalışma az sayıda çalışılmış olan 11-17 yaş grubu ergenler ile yapılmıştır. Örneklem grubunu oluşturan 20 öğrenci Darıca'da bulunan iki rehabilitasyon merkezinden Özel Öğrenme Güçlüğü raporu olan öğrencilerden seçilmiştir. Kontrol grubunu ise Kocaeli ilinde yaşayan, yaş grubu örneklem grup ile eşleştirilmiş öğrenciler yer almaktadır. Her iki grup için de herhangi bir nörolojik veya psikolojik rahatsızlığı olma, ilaç kullanma, kafa travması, ciddi bir kaza geçirme dışlanmış kriterler arasındadır. Kontrol ve çalışma grubuna öncelikle disleksiyi ayırt etmek için Disleksi Tarama Testi ve vizyospasyal işlevleri değerlendiren Rey Karmaşık Figür Testi ve Tanıma Uygulaması, Saat Çizim Testi, Çizgi Yönünü Belirleme Testleri uygulanmıştır. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotlar, nonparametrik testler ile sağlanmıştır. Buna göre, bulgularımız disleksi için görsel uzamsal eksiklikler hipotezini farklı açılardan doğrulamaktadır. Gelişimsel dislekside vizyospasyal işlevlerin alt bileşenlerinden olan görsel-uzamsal algı, dikkat ve belleğin değerlendirildiği bu çalışmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: ÇYBT, Gelişimsel disleksi, özel öğrenme güçlüğü, vizyospasyal işlevler

The aim of this study is to reveal the visiospatial functions and their relationship with dyslexia. Dyslexia refers to reading problems due to developmental neurological dysfunction and accounts for 80% of learning disorders. Researches do not give definitive results about the factors that cause dyslexia. However, research assumes that visual - spatial and similar problems are related to dyslexia. The aim of this study is to contribute to the opinion that the widely accepted dyslexia is the result of a phonological deficiency. In this disorder, which is characterized by language functions, to show the relationship between visual attention, visual perception and visual memory cognitions independently of phonological problems with developmental dyslexia and differentiation in visual processes in dyslexia. Considering the literature information, this study was conducted with 11-17 age group adolescents who have been studied in a small number. The 20 students who formed the sample group were selected from the students with Special Learning Difficulty reports from two rehabilitation centers in Darıca. In the control group, there are students living in Kocaeli province, paired with the age group sample group. For both groups, having any neurological or psychological condition, using medication, head trauma, having a serious accident are among the excluded criteria. Dyslexia Screening Test was applied to the control and study groups primarily to distinguish dyslexia. Then, Rey Complex Figure Test, Clock Drawing Test, Judgement of Line Orientation were applied to evaluate visiospasial functions. While evaluating the data, descriptive statistical methods were provided with nonparametric tests. Accordingly, our findings confirm the visual spatial deficits hypothesis for dyslexia from different aspects. It is thought that this study, which evaluates visual-spatial perception, attention and memory, which are subcomponents of visiospatial functions in developmental dyslexia, will contribute to the literature.Key Words: Developmental Dyslexia, Judgement of Line Orientation, Specific Learning Difficulties, Visuospasial Fuctions