Aile Sağlığı Merkezlerinde çalışan sağlık personelinin ruhsal hastalıklara yönelik inançlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışma Üsküdar'daki Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) görevli sağlık çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik inançlarının belirlenmesi amacıyla 304 (155 aile hekimi, 69 hemşire ve 80 ebe) kişiyle gerçekleşmiştir. Veriler `Kişisel Bilgi Formu` ve `Ruhsal Hastalıklara Yönelik İnançlar Ölçeği (RHİÖ)` ile toplanmış ve SPSS 25.0 kullanılarak değerlendirilmiştir.Katılımcılarçoğunlukla kadın (%75,3), 31-45 yaş arasında (%48,4), evli (%73,4) olup %51'i aile hekimi, %26,3'ü ebe, %22.7'si hemşiredir. Hekimlerin %19,4'ünün tıpta uzmanlık eğitimi bulunurken, %80,6'sı pratisyendir. Ebelerin %80'i lisans, hemşirelerinise %34,8'i lisans ve %17,4'ü ise yüksek lisans mezunudur. Bireylerin %38,2'si 21 yıl ve daha fazla süredir çalışmaktadır. Eğitimi sırasında ruhsal hastalıklarla ilgili eğitim alanların çoğunluğu (%96,1) aile hekimidir. Katılımcıların %69.4'ü ruhsal hastalıkların birinci basamakta tedavi edilebileceğine inanmadığını iletmiştir. Sağlık profesyonelleri ruhsal hastalığı olan bireylere yönelik en fazla sıkıntı/kaygı (%43,1) hissettikleri görülmüştür.Çalışanların RHİÖ toplam puanı(x:47,33) orta düzeyde bulunmuştur. Hekimlerin hastalara karşı (x:42,86) ebe (x:52,66) ve hemşirelere (x:51,19) göre daha olumlu yaklaşım sergilediği, ölçeğin tüm alt boyutlarında hekimlerin inanışlarının ebe ve hemşirelere göre daha olumlu olduğu görülmüştür. Katılımcılardan 31-45 yaştakiler ve SML/önlisans mezunları RHİÖ toplam ve alt grup puanları diğerlerinden yüksek bulunmuştur. Ruhsal hastalıkların birinci basamakta tedavisine inanmadığını belirtenlerin RHİÖ toplam puanları ise (x:50,00) tümüyle ve kısmen diyenlerden anlamlı düzeyde yüksektir.Sonuç olarak aile sağlığı çalışanlarının ruhsal hastalıklara yönelik inançlarının orta düzeyde olduğu, hekimlerin ebe ve hemşirelere göre ruhsal hastalığı olan bireylere yönelik bakış açılarının daha olumlu olduğu görülmüştür. ASM'lerde çalışan özellikle ebe ve hemşirelerin ruhsal hastalıklar ve damgalama konusunda düzenli hizmet içi eğitim almasının sağlanmasıve hastalara yaklaşımlarla ilgili danışmanlıkların yapılması önerilir.

This study was carried out with 304 people (155 family doctor, 69 nurses and 80 midwives) in order to determine the beliefs of health professionals working in Family Health Centers (FHC) in Üsküdar about mental illnesses. The data were collected with the `Personal Information Form` and the `Beliefs Towards Mental Illness Scale (BMIS)` and evaluated using SPSS 25.0.The participants were mostly female (%75,3), aged between 31-45 (%48,4), married (%73,4), and 51% were family doctors, %26,3 midwives, %22.7 nurses. While %19,4 of the doctors have specialization training in medicine, %80,6 are general practitioners. %80 of the midwives are undergraduate, %34,8 of the nurses are undergraduate and %17.4 are graduates. %38,2 of individuals have been working for 21 years or more. The majority (%96,1) of those who received training on mental illnesses during their education were family doctors. %69,4 of the participants stated that they do not believe that mental illnesses can be treated in primary care. It was observed that health professionals felt the most distress/anxiety (%43,1) towards individuals with mental illness.The employees' total BMIS score (x:47,33) was found to be moderate. It was observed that doktors showed a more positive approach towards patients (x:42,86) than midwives (x:52,66) and nurses (x:51,19) and doctors' beliefs were more positive than midwives and nurses in all sub-dimensions of the scale. Among the participants, 31-45 years old and SML/associate degree graduates, the total and subgroup scores of BMIS were higher than the others. Those who stated that they did not believe in the treatment of mental illnesses in primary care had significantly higher BMIS total scores (x:50,00) than those who said completely or partially.As a result, it was seen that family health workers' beliefs about mental illnesses were moderate and doctors' perspectives towards individuals with mental illness were more positive than midwives and nurses. It is recommended that especially midwives and nurses working in FHC's receive regular in-service training on mental illnesses and stigma and counseling about approaches to patients is recommended.