Turizm ve değişen üretim dinamiklerinin etkisinde dönüşen kırsal alanlarda koruma olanaklarının tespiti: Alanya örneği

Abstract

Kırsal mimari özelliklerin korunması ve yaşatılarak geleceğe aktarılması kültürün sürdürülebilirliği açısından önemli bir yere sahiptir. Çalışma bütününde bu durum göz önünde tutularak Alanya kırsal mimarisinin özellikleri ortaya koyulmuş ve yaşatılmasına yönelik kararlar verilmiştir. Çalışmanın asıl problemini bölgedeki kırsal mimari mirasın diğer bölgelere göre turizm etkisi altında çok daha hızlı bozulması oluşturmaktadır. Mevcut geleneksel konut stokunun sorunlarının saptanması ve özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 68 köyde alan çalışması yapılmıştır. Çalışmada izlenecek yol için önceden kırsal mimari alanında yapılmış olan çalışmalar da incelenmiştir. Ayrıca bölgede yaşayan halk ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmalar sonucunda geleneksel konutların sayılarının çok hızlı şekilde azaldığı anlaşılmıştır. Mevcut geleneksel konutlarda ise birçok bozulma olduğu görülmektedir. Bunlarla birlikte yerleşim dokuları da büyük oranda niteliklerini kaybetmişlerdir. Elde edilen bulgular Alanya kırsalının geleneksel dokusunun ve nitelikli konutlarının yaşatılması için altlık oluşturmuştur. Aynı zamanda yeni yapılaşma kararları alınmasında da verilerden yararlanılmıştır. Bunların sonucunda kırsal mimarinin yaşatılmasına, gelecek nesillere doğru şekilde aktarılmasına ve geleneksel dokunun ve yapıların korunmasına yönelik öneri kararlar ve yöntemler geliştirilmiştir. Çalışmada tüm bölgenin kırsal mimari özelliklerinin geniş çaplı olarak değerlendirilmesi ayrıca önemlidir. Alınan kararlar ve uygulanması düşünülen yöntemlerin tamamı farklı bölgeler için de bir altlık olarak kullanılabilecektir.

Protecting the rural architectural characteristics and transferring it to future is important for the sustainability of culture. In the frame of this, the present study reveals the rural architectural characteristics of Alanya and suggests ways to sustain them. The main of the study is that the rural architectural heritage of this district is being deteriorated by the influence of tourism compared to other districts. Field study in 68 villages were conducted to determine the current problems of traditional dwelling stock and to specify its characteristics. To determine the way to follow in the study, previous research on rural architecture were analyzed. In addition, interviews were conducted with people living in these villages. As a result of the study, it was concluded that the number of traditional dwellings have been rapidly decreasing. Furthermore, current traditional dwellings are deteriorating and settlement patterns have to a great extent lost their composition. Data provided basis to sustain the rural structure of Alanya as well as the current quality dwellings. In addition, data helped to make decisions about the new settlements. As a result, salient methods and decisions were taken to sustain the rural architecture, transfer them correctly to new generations and protect the traditional texture and structures. It is also important that the current study evaluates the rural architectural characteristics of the whole region in a wide scale. Decisions that were taken and methods that were planned to apply could serve as a basis for various other regions.