Tasarruf açığı ve ar-ge harcamalarının orta gelir tuzağına etkileri: Seçilmiş OECD ülkeleri analizi

Abstract

2000'li yılların başlarında kullanılmaya başlayan `Orta Gelir Tuzağı` kavramı, sürdürülebilir ekonomik büyümeyi başaramamış ve aynı kişi başına düşen milli gelir seviyesinde çok uzun yıllar takılı kalmış ülkeleri nitelendirmektedir. İlk defa Dünya Bankası çalışanları Gill ve Kaharas (2007) tarafından ortaya atılan kavram, orta gelir tuzağına yakalanan ülkeleri, az gelişmiş ülkeler ile düşük ücretli standart imalat sanayi ürünlerinde rekabet edemeyen, diğer taraftan yenilikçilik temelli büyüyen üst gelir grubu ülkeleri yakınsamakta ise zorlanan ülkeler olarak tanımlanmaktadır. Bu tezde; orta gelir tuzağının nedenleri, tuzaktan çıkmayı başarmış ülkeler ve bu başarılarının altında yatan sebepler, Ar-Ge harcamaları ve yurtiçi tasarruf oranlarının orta gelir tuzağından çıkışa etkileri konu edilmiştir. Söz konusu değişkenler, yatay kesit bağımlılığını dikkate alan ve eğim katsayılarının `Hetorojen` olması durumunda uygulanan yeni nesil panel veri modellerinden, dinamik CCEGM modeli kullanılarak analiz edilmiştir. OECD üyesi 20 ülkenin 1995-2015 verilerinden yola çıkılarak oluşturulan panel veri sonucunda, beklentiye uygun olarak değişkenler arası pozitif sonuçlar elde edilmiştir. Her bir ülke için ayrı ayrı sonuçlar verebilen modele göre elde edilen katsayı değerleri, Türkiye için yorumlandığında, orta gelir tuzağından çıkışta en etkili değişkenin yurtiçi tasarruf oranlarının artırılması olduğu sonucuna varılmaktadır.Anahtar Kelimeler: Orta Gelir Tuzağı, Ar-Ge, Tasarruf, CCEGM, OECD, Türkiye

The middle income concept begun to be used in the early 2000s describes the countries that have not been able to accomplish the sustainable economic growth and have been stuck in the level of income per capita for many years. The concept first introduced by Gill and Kaharas (2007) who are World Bank employees defines the countries that are caught in the middle income trap as the countries that can not compete with the underdeveloped countries in the low-paid standard manufacturing industry products while the countries having difficulty in converging with the ones in the upper income group developing innovatively. In this thesis, it has been discussed that the reasons of middle income trap, the countries that have managed to get out of the trap and the reasons for their successes, their R & D expenditures and the influences of domestic saving rates on the recovery from middle income trap. The variables in question have been analysed by applying the dynamic CCEGM model in the new generation panel data models applied in the event of that gradient index is heterogeneous and takes cross sectional dependence into consideration. As a result of the panel data formed by the data of 1995-2015 of 20 countries that are OECD members, positive results of variables have been obtained as expected. When the values of coefficient obtained according to the model that can give separate results for each country have been interpreted within the concept of Turkey index, it has been concluded that increasing of domestic saving rates is the most efficient variable to recover from middle income trap.Keywords: Middle Income Trap, R & D, Savings, CCEGM, OECD, Turkey