Uluslararası ticarette ihracat teşvikleri: Dahilde işleme rejimi üzerine örnek firmalar

Abstract

Uluslararası ticarette birçok teşvik programı bulunmaktadır. Şüphesiz en önemliteşvik araçlarından birisi de ihracat teşvikleridir. İhracat teşvikleri ülkenin ve yerliüreticinin kalkınması açısından çok önemli teşvikler olmaktadır. Dahilde işlemerejimi ise 1996 yılından önce ihracatı teşvik rejimi kapsamında faaliyet gösterirkenartık kapsamı ve etki alanı büyüyerek şuanki halini almıştır. Dahilde işleme rejimiülkelerin iktisadi yönlerine katkıda bulunan bir rejim olarak karşımıza çıkmaktadır.Bu çerçeveden bakıldığında hem ülke ekonomisi hem de işletmelerin kendiekonomik koşullarına vergisel anlamda kolaylıklar sağlayarak rekabet gücükazanmalarını sağlarken makro açıdan ülke için döviz girdisi sağlayan ekonomiketkili bir rejimdir. Çalışma, dahilde işleme rejimi kapsamında hem dış ticaret hemdöviz kullanım oranları değerlendirmesi ile genişletilmiştir. Ayrıca dahilde işlemerejiminin, rejimi kullanan firmalar açısından belirli konularda değerlendirilmesiylefarklı bir boyut kazandırılmıştır. Bu bakımdan sonuçları özgün ve ampirik birçalışmadır. Öncelikle çalışma konusuna bağlı olarak dahilde işleme rejimikapsamında döviz kullanım oranları ve ihracat/ithalat verileri incelenmiştir. Dahasonra rejimi kullanan firmalarla ve Ege İhracatçı Birlikleri Dahilde İşleme MüdürüSayın İbrahim Ocakoğlu ile nitel araştırma yöntemlerinden biri olan görüşmeyöntemi kullanılarak veriler toplanmıştır. Araştırmada Fenomenolojikyaklaşımdan, betimsel analiz ve içerik analizinden faydalanılarak analizleryapılmıştır. Sonuç olarak, TÜİK' ten alınan verilerin çerçevesinde Türkiyeihracatının neredeyse yarısının dahilde işleme rejimi kapsamında yapıldığınıgörmekteyiz. Ayrıca, firmalarla yapılan görüşmeler sonrasında çoğu firmanınihracatlarının yarısından fazlasını dahilde işleme rejimi kapsamında yaptığı,ihracat gelirlerini dolayısıyla da döviz gelirlerini artırdığı tespit edilmiştir. Bununyanı sıra firmaların otomasyon sistemi hakkında bilgi eksikleri olduğu görüşmeyönteminden faydalanılarak belirlenmiştir. Tüm bunlar çerçevesinde, hemfirmaların sistemsel arızalardan daha az etkilenmesi hem de kontrol birimlerinin işyükünün azalması açısından güncel bilgi sistemi gibi bir uygulamanın kurulmasıçok iyi olacaktır. Bu iyileştirme, uygulamanın daha aktif ve etkin kullanılmasınısağlarken rejiminde etkinliğini ve kullanılabilirliğini artıracaktır.

There are many incentive programs in international trade. Undoubtedly, one of themost important incentive tools is export incentives. Export incentives are veryimportant incentives for the development of the country and domestic producers.The inward processing regime, on the other hand, was operating within the scopeof the export incentive regime before 1996, but now its scope and sphere ofinfluence have grown and took its current form. Inward processing regime appearsas a regime that contributes to the economic aspects of countries. From thisperspective, it is an economically effective regime that provides foreign currencyinflow for the country in terms of macro, while enabling both the country'seconomy and businesses to gain competitiveness by providing tax advantages totheir own economic conditions. The study has been expanded by evaluating bothforeign trade and foreign exchange usage rates within the scope of the inwardprocessing regime. In addition, a different dimension has been gained by evaluatingthe inward processing regime on certain issues in terms of companies using theregime. In this respect, the results are an original and empirical study. First of all,foreign currency usage rates and export/import data were examined within thescope of the inward processing regime, depending on the subject of the study.Then, data were collected by using the interview method, which is one of thequalitative research methods, with the companies using the regime and with theAegean Exporters' Unions Inward Processing Manager, Mr. İbrahim Ocakoğlu. Inthe research, analyzes were made by using the phenomenological approach,descriptive analysis and content analysis. As a result, we see that almost half ofTurkey's exports are made within the scope of the inward processing regime, withinthe framework of the data received from TUIK. In addition, after the interviewswith the companies, it was determined that most of the companies made more thanhalf of their exports within the scope of the inward processing regime, increasingtheir export revenues and thus their foreign exchange revenues. In addition, it wasdetermined by using the interview method that the companies lacked informationabout the automation system. Within the framework of all these, it would be verygood to establish an application such as an up-to-date information system in termsof both companies being less affected by systemic failures and reducing theworkload of control units. This improvement will increase the effectiveness and usability of your regime, while ensuring that the application is used more actively and effectively.