28 numaralı mühimme defterinin (H.984/m.1576) transkripsiyon ve değerlendirilmesi (s.1-134)

Abstract

Divân sözlükte meclis, büyük meclis, padişah meclisi anlamına gelmektedir. Osmanlı idari ve teşkilat yapısının ana çekirdeği hiç şüphesiz Divân-ı Hümâyun'dur. Divân-ı Hümâyun, Osmanlı Devleti'ne ait, askerî, ekonomik, iktisadi, siyasi ve hukuki işlerin görüşüldüğü, tartışıldığı ve karara bağlanıldığı yerdir. Divân-ı Hümâyunda alınan kararlar kayda geçirilmek ve sonraki nesillere aktarılmak amacıyla yazı ile kayıt altına alınmıştır. Divân sicilleri olarak da adlandırılan bu defterlerde merkez ve taşra teşkilatları arasındaki atama, tayin, askerî ve idari emirler mevcuttur. Bu çalışma ise siciller serisinde mevcut olan 28 Numaralı Mühimme Defteri, III. Murad (1574-1595) dönemine ait olup H.984/M. 1576 yılına aittir. 28 Numaralı Mühimme Defteri esas itibariyle 399 sayfadan oluşmaktadır. Bu tezde ise defterin 1-134 sayfa aralığının Transkripsiyon ve Değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışma 1576 senesine aittir. Divân-ı Hümâyun'da alınan kararların uygulanması, eşkıyalık-isyan hareketleri, İstanbul iaşesi, atama-tayin ve azil kararları, vakıfların imar-bakım ve mütevelli tayini gibi konuları içermektedir. Çalışmada Divân-ı Hümâyun'a intikal etmiş, resmiyet kazanmış olaylar değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda 28 Numaralı Mühimme Defteri'nin şekli özellikleri, transkripsiyon – değerlendirilmesi ve muhtevası çalışmaya konu edilmiştir.

The Dıvan, literally, means parliament, grand council, sultan's council. The main core of the Ottoman Administrative and Organization structure is undoubtedly the Dıvan. The Dîvan-ı Humayun is the place where military, economic, political and legal affairs of the Ottoman state are discussed, discussed and resolved. We can compare the Divân-ı Hümâyun to today's Council of Ministers and say it is the place where all kinds of decisions are made for the country. Decisions taken in the Divân-ı Hümayun were recorded in writing in order to be recorded and passed on to the next generations. These records, which are also known as court registers, are available with Nâmes such as important book, judgment book and taxation books. These registers contain appointment, appointment, military, administrative and order records between central and provincial organizations. Our topic is the Ammunition Book No. 28, which is present in this series of registers, III. Murad (1574-1595) period and H.984 / M. It belongs to the year 1576. The 28 numbered Mühimme Book essentially consists of 399 pages. In this study, the Transcription and Evaluation of the 1-134 page range of this notebook has been done. In this part of the study, generally the decisions taken in the council-ı hümay in 1576 are about banditry and rebellion activities, army and Istanbul subsistence, appointment and appointment decisions and issues related to existing foundations. In the study, Divân-ı Hümâyun and III. Murad and the events in 1576 were evaluated in detail, and it was tried to understand what happened in the Ottoman country from the 28 numbered important book.