Kişilik hakları bağlamında unutulma hakkı

Abstract

Unutulma hakkı, kişisel verilerin korunması hukukunun gelişimi ve özellikle Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD)'nın 2014 yılında vermiş olduğu `Mario Costeja González v. Google Spain SL, Google Inc. Kararı` ile birlikte oldukça ünlenmiştir. Bu hakkı ifade etmek üzere `unutma hakkı`, `rehabilitasyon hakkı`, `sildirme hakkı`, `kişisel verilerin silinmesini sağlama hakkı` ve `listeden çıkarma hakkı (adın listeden çıkarılması)` gibi terimler de kullanılmıştır. Fakat bu kavramlar, hukuki temelleri ve unsurlarını dikkate alındığında birbirinden farklıdır. Unutulma hakkı, geçmişte hukuka uygun olarak yayılmış kişisel verinin, zamanla meydana gelen değişiklikler sebebiyle kamuya sunumunun kısıtlanmasına ilişkindir. Yeni ve bağımsız bir kişisel değer olan bu hakkın, ifade özgürlüğüyle dengelenmesi oldukça önemlidir. Burada genel bir kural açıklanamaz ya da iki haktan biri lehine öncelik iddiasında bulunulamaz. Bu sebeple iki hak arasında, adil bir dengenin kurulması gerekir. Bir olayın üzerinden ne kadar çok zaman geçmişse kural olarak, onun unutulmasının da o nispette meşru olduğu varsayılmaktadır. Esasen kişinin unutulma hakkı kapsamında hukuki bir talebinin mevcut olup olmadığı belirlenirken, somut olayın bütün özellikleri dikkate alınmalıdır. Örneğin kamuya mal olmuş bir kimsenin, geçmiş bilgilerin unutulması konusunda daha güçlü gerekçelere ihtiyacı olduğu gerçektir. Kişinin hukuken geçerli unutulma talebinin varlığı halinde ise bunun nasıl korunacağı sorusu karşımıza çıkmaktadır. Türk hukukunda, bu hakkın korunmasına yönelik özel bir düzenleme yoktur. Benzer bir durum, diğer ülkelerin iç hukukları ve uluslararası hukuk için de söz konusudur. Dolayısıyla mevcut hukuki düzenlemelerin, unutulma hakkının korunmasına uygulanması ve bunun ne şekilde olacağı gündeme gelmektedir.Anahtar Kelimeler: Kişilik Hakkı, Unutulma Hakkı, Unutma Hakkı, Rehabilitasyon Hakkı, Sildirme Hakkı, Kişisel Verilerin Silinmesini Sağlama Hakkı, Listeden Çıkarma Hakkı (Adın Listeden Çıkarılması).

The right to be forgotten has become quite famous with the development of personal data protection law and especially with the `Mario Costeja González v Google Spain SL, Google Inc. Decision` given by the European Union Court of Justice (CJEU) in 2014. In order to express the Right to be Forgotten, the terms `Right to Forget`, `Right to Rehabilitation/Oblivion`, `Right to Erasure`, `Right to Deleted` and `Right to Delist` are also used. However, they must be distinguished from each other as their legal basis and elements are different. The right to be forgotten is related to the restriction of the presentation of personal data that has been legally disseminated in the past to the public due to changes that have occurred over time. It is very important to balance the right to be forgotten, a new and independent personal value, with freedom of expression. A general rule cannot be explained here. Or, no claim of priority can be made in favor of either of the two rights. Therefore, a fair balance must be struck between the two rights. As a rule, the more time has passed since an event, the more legitimate it is assumed to be forgotten. In fact, when determining whether the person has a legal claim within the scope of the right to be forgotten, all the features of the concrete case should be taken into account. For example, it is true that a public figure needs stronger justifications for forgetting past information. If there is a legally valid request to be forgotten, the question of how to protect it arises. In Turkish law, there is no special regulation for the protection of this right. A similar situation is also in question for the domestic laws of other countries and international law, and there is no special regulation for the protection of the right to be forgotten. Therefore, how effective the existing legal regulations will be in the protection of the right to be forgotten should be discussed separately.Keywords: Personality Rights, The Right to be Forgotten, Right to Forget, Right to Rehabilitation/Oblivion, Right to Erasure, Right to Deleted and Right to Delist.