Sivas'ta Osmanlı dönemi ticaret yapıları

Abstract

Bu çalışmada, Sivas il merkezinde yer alan Osmanlı döneminde inşa edilmiş ticaret yapıları ele alınmaktadır. Selçuklular dönemiyle birlikte önemli bir ticaret merkezi haline gelen Sivas, sonraki dönemlerde de bu özelliğini devam ettirmeye çalışmıştır. Anadolu ticaret yol ağı üzerinde Orta kol olarak adlandırılan güzergahta yer alan Sivas, konumu itibari ile aslında diğer yol ağlarını da birbirine bağlamaktadır. Şehrin Tarihi İpek yolu ve Bağdat yolu üzerinde yer alması kentteki ticari hareketliliği de arttırmış gözükmektedir. Tarihi kaynaklar ışığında değerlendirildiğinde yukarıda bahsedilen ticari konumun şehrin fiziki yapısına yansıdığı anlaşılmaktadır. Özellikle Selçuklu döneminde şehirde inşa edilmiş olan, İzzeddin Keykavus Darüşşifası ve Gök Medrese vakfiyeleri incelendiğinde şehirde çok sayıda ticari yapının yer aldığı bilinmektedir. Aynı durum Osmanlı dönemi kaynaklarında da belirtilmekle beraber Osmanlılarında burada birçok ticari yapı inşa ettirdikleri anlaşılmaktadır. Ancak zaman içerisinde şehirde yer alan ticari anıtların birçoğunun yok edildiği, il merkezinde günümüze kadar ulaşan beş ticaret yapısının olduğu tespit edilmiştir.Yukarıda bahsedilen günümüze ulaşmış Sivas'taki Osmanlı dönemi ticaret yapıları fotoğraflanmış, yeniden güncel çizimleri yapılmış, detaylı tanımları yapılarak bu çalışma kapsamında değerlendirilmişlerdir. Bu tez çalışması; giriş, tarihte Sivas, Sivas'ta ticaret ve ticaret yolları, katalog ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Birinci bölümde Sivas'ın genel siyasi tarihi ele alınmış, ikinci bölümde Sivas'ın ticari alt yapısına değinilmiş, üçüncü bölümde katalogda tespit edilen yapılar tanıtılmış, dördüncü bölümde de bu yapılar genel başlıklar altında değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sivas, Han, Ticaret, Osmanlı

This study discusses the commercial structures built during the Ottoman period in Sivas city centre. Sivas, which became an important trade centre with the Seljuk period, tried to maintain this peculiarity during the subsequent periods. Located on the route called the Orta Kol (Middle Branch) on the Anatolian trade road network, Sivas actually connects other road networks due to its location. The fact that the city is located on the Historical Silk Road and Baghdad Road seems to have increased the commercial activities?/mobility in the city. When considered in the light of historical sources, it is understood that the above-mentioned commercial status had an impact/affected the city's physical structure. When the İzzeddin Keykavus Hospital and Gök Madrasa Foundation, which were built in the city during the Seljuk period, are examined, it is observed that there are many commercial buildings in the city. Although the same condition is stated in the Ottoman period sources, it is understood that the Ottomans also had many commercial buildings built here. However, it has been determined that many of the commercial monuments in the city were destroyed over time and that there are five trade structures in the city centre that have survived to the present day.The above-mentioned commercial structures of the Ottoman era in Sivas, which have survived to the present day, were photographed, their current drawings were made, and detailed descriptions were made and evaluated within the scope of this study.This thesis work consists of an introduction, Sivas in history, trade and trade routes in Sivas, catalogue, and conclusion sections. In the first part/chapter, the general political history of Sivas was discussed; in the second part/chapter, the commercial infrastructure of Sivas was mentioned; in the third part/chapter, the structures identified in the catalogue were introduced, and in the fourth part/chapter these structures were evaluated under general headings.Keywords: Sivas, Han, Commerce, Ottoman