Girîdî Resmî Ali Baba'nın Uyûnu'l-Hidâyesi

Abstract

Resmî Ali Baba 18. asırda yaşamış önemli Bektaşi şeyhlerinden biridir. Bu çalışmadaResmî Baba‟nın meşhur eseri Uyûnu‟l-Hidâye ele alınmıştır. Eser hakkındaçalışmamızın amacı önceki çalışmaların yetersiz oluşu ve 18. yüzyılda Bektaşitarikatının inanç yapısına birinci elden bakma imkânı bulmamızdır. Bu sebeple gerekliolan literatür çalışması yapılmış ve nüshalar belirlenerek toplam 3 nüsha karşılaştırmalıolarak çevrilmiştir. Ana nüshamızın h. 1198 (m. 1784) tarihli olması, müellif nüshasıolması ihtimalini kuvvetlendirmektedir. Müellif nüshası olmasa bile eser, henüz AliBaba hayattayken istinsah edildiği ihtimalini de vermektedir. Amacımız metin üzerindedil çalışması yapmak olmadığından transkripsiyon alfabesi kullanmadık. Amacımız 18.yüzyılda Bektaşiliğin inanç yapısını incelemek olduğundan metin incelemesindeözellikle Alevilik-Bektaşilik ile ilgili verilere odaklandık. Eser genel hatları itibariylevahdet-i vücut inancını, insanın kemâle ulaşmasını ve bunun için yapması gerekenleri,Ehl-i Beyt sevgisini barındırmaktadır.Tezimizi dört kısıma ayırdık. Giriş ksımında Seyyid Ali Sultan ve Girit‟e Bektaşiliğingirişi ile ilgili kısaca bilgiler verdik. İnceleme kısmında ise Ali Baba‟nın hayatı veeserleri hakkında bilgi verip Uyûnu‟l-Hidâye‟yi inceledik. Daha sonra, eserin çevrilmişhalini verdik ve sonuç yazısı ile çalışmamızı noktaladık.Anahtar Kelimeler: Bektaşilik, Alevilik, Ehl-i Beyt, Seyyid Ali Sultan

Resmî Ali Baba is one of the important Bektashi sheikhs who lived in the 18th century.In this study, the famous work of Resmî Ali Baba, the `Uyûnu'l-Hidâye` is discussed.The purpose of our study on the work is that previous studies were insufficient and wehad the opportunity to have a first-hand look at the belief structure of the Bektashi orderin the 18th century. For this reason, the necessary literature study has been done and thecopies have been determined and a total of 3 copies have been translated comparatively.The fact that our main copy is dated 1198 (hijri) strengthens the possibility that it is anauthor copy. Even if the author does not have a copy, the work also gives the possibilitythat it was copied while Ali Baba was still alive. Since our aim is not to study languageon the text, we did not use the transcription alphabet. Since our aim is to examine thebelief structure of Bektashism in the 18th century, we especially focused on the datarelated to Alevism-Bektashism in the text analysis. In general terms, the work containsthe belief of `Waḥdat al-Wujūd (unity of existence)`, the achievement of perfection andthe things to do for it, and the love of the Ahl al-Bayt.We have divided our thesis into four parts. In the introduction, we gavebrief information about Seyyid Ali Sultan and the entrance of Bektashism to Crete.In the review part, we gave information about Ali Baba's life and works andexamined Uyûnu'l-Hidâye. Later, we gave the translated version of the work and endedour work with the result text.Key Words: Bektashism, Alevism, Ahl al-Bayt, Seyyid Ali Sultan