İbnü'l-Arabî'nin eserlerinde ricâlü'l-gayb

Abstract

Tasavvufun önemli ve aynı zamanda anlaşılması güç konuları arasında yer alan ricâlü'l-gayb telakkisi, âlemin idaresi ile görevli ve kendi aralarında hiyerarşik bir düzen olan gizli velîler zümresini ifade etmektedir. Bu çalışmada 12-13. yüzyıllarda yaşamış ve fikirleriyle tasavvuf tarihinin seyrini değiştirmiş olan, sûfî mütefekkir Muhyiddin İbnü'l-Arabî'nin, ricâlü'l-gayba ilişkin görüşleri ele alınmıştır. İbnü'l-Arabî'nin düşünce sisteminde ricâlü'l-gayb anlayışının temelini Tanrı-âlem-insan unsurları oluşturmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın kapsamını ricâlü'l-gayb anlayışına temel teşkil eden insan konusu oluşturmaktadır. Bununla bağlantılı olarak çalışmada insanın doğası, insanın kemâli, velî, velâyet gibi meseleler, Tanrı-âlem-insan ilişkisi çerçevesinde sunulmaya çalışılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde, bu hususların ricâlü'l-gayb ile bağlantısı ve Kur'ân ve sünnetteki yeri tespit edilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde ilk sûfîlerin konuya ilişkin görüş ve değerlendirmelerine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise İbnü'l-Arabî'nin konuya bakış açısı ve ricâlü'l-gayb hiyerarşisi aktarılmaya çalışılmıştır.

The notion of ricâlü'l-gayb (the men of the unseen), one of the most significant and obscure topics of Sufism refers the secret community of awliya ranked with a hierarchical order among themselves, who are in charge of the administration of the realm. In this study, 12-13 centuries' sufi thinker Muhyiddin İbnü'l-Arabî's approach to ricâlü'l-gayb is discussed, who changed the course of the history of mysticism with his ideas. According to Ibnu'l-Arabî's thought system, the understanding of the ricâlü'l-gayb is based on God-realm-human elements. In this regard, human subject constitutes the scope of the study as well as the concept of the ricâlü'l-gayb. Issues such as the nature of man, the perfection of man, the awliya, and the walaya are introduced in line with the God-realm-human relationship. On the first chapter of the study, we handle the connection of above-mentioned issues with the ricâlü'l-gayb and try to determine their place in the Qur'an and Sunnah. On the second chapter, we discuss the opinions and reviews of the Early Sufis on the matter. And on the third chapter, we convey the hierarchy of the ricâlü'l-gayb and Ibnu'l-Arabî's perspective on the topic.