İş dünyasında mânevî değerlerin etkisi: Uzak Doğu üretim sistemleri örneği

Abstract

Tez çalışmasında Uzak Doğu'nun yaygın inanç sistemleri olan Konfüçyüsçülük ve Taoizm'in iş dünyasında özellikle de Japon üretim sistemleri üzerindeki etkisi incelendi. Japon ekonomisinin gücünün temelindeki kilit faktörlerden birisi üretim sistemlerinin sağladığı rekabet avantajıdır. Uygulandıkları sektör ve şirkete göre farklı isimler alabilen TPM (Toplam Verimli Bakım), TPS (Toyota Üretim Sistemi) ve benzeri üretim sistemleri sadece sayısal hedeflere koşan mekanik kurguların çok ötesinde insânı merkeze koyan kültürel yapılardır. Zemin bilgileri oluşturmak için ilk olarak Konfüçyüsçülük ve Taoizm ele alındı, özellikle üretim sistemlerinde yansımaları görülen inanç esasları tespit edildi. Sonrasında TPM ve TPS gibi üretim sistemlerinin özellikleri ve fabrikalarda nasıl işledikleri aktarıldı. Başarılı ve başarısız örneklerin karşılaştırmalarından üretim sistemlerinin etkin olabilmesi için kritik koşullar çıkarıldı.Etki analizi bölümünde Konfüçyüsçülük ve Taoizm'in insâna saygı felsefesiyle yola çıkan Japon üretim sistemlerinin, çalışan, organizasyon ve süreç boyutlarında dayandığı prensipler 6 başlıkta gruplandı: Değer birliği, birlikte başarmak, bensizlik ve mütevâzılık, öğrenme ve gelişim azmi, yatay süreçler ve açık iletişim, sürekli iyileştirme. Bu prensiplerin uzun yıllar kalıcı olması için gereken şirket kültürünün hangi mânevî değerlerle şekillendiği Toyota, Panasonic ve Kyocera gibi örnekler ve bu şirketlerin kurucu isimleri olan Toyoda, Matsushita ve İnamori üzerinden ortaya konuldu. Üretim sistemleri üzerinden bakıldığında kaizen, Hoshin Kanri, 5S, öneri sistemleri, tek nokta dersleri, PDCA döngüsü, JIT, Jidoka gibi çalışma boyunca ele alınıp açıklanmış tüm teknik araçlar; değer birliği, birlikte başarmak, bensizlik, öğrenme azmi, yatay süreçlerde açık iletişim ve sürekli iyileştirme prensipleriyle çalışmaktadırlar. Bu araçların sağlıklı çalışması için uygun şirket kültürünü şekillendiren prensipler ise Konfüçyüsçülük ve Taoizm geleneğinden gelen mânevî değerleri temel almaktadırlar.

The impact of Far East Asian religions like Confucianism and Taoism on the business life specifically on the Japanese production systems were studied in this thesis. The competitive advantage driven by Japanese production systems is one of the key success factors of the Japanese economy. Although production systems can have different names like TPM (Total Productive Maintenance) or TPS (Toyota Production system) depending on the industry and company, their core is the same. They are more human centered cultural systems rather than target oriented mechanical processes.As the foundation of the thesis, the core values of Confucianism and Taoism that effect the production system values were examined. Then the main characteristics of TPM and TPS were described with the details of how they run on the factory floor. This part includes the comparison of successful and failed examples aiming to identify the ideal conditions for success of the production system.In the chapter of impact analysis, Japanese production systems were analyzed with the perspectives of the employee, the organization and the process. Relying on the `respect to human` philosophy of Confucianism and Taoism, production system principles were grouped under six headlines:Sharing the same value, succeeding together, being selfless& humble, passion for learning and development, horizontal process organization, continuous improvement.The moral values shaping the company culture that nurtures these principles were studied through the examples of Toyota, Panasonic and Kyocera along with their founding fathers, Toyoda, Matsushita and Inamori.All the technical tools, explained throughout the study from the perspective of production systems, as kaizen, Hoshin Kanri, 5S, suggestion systems, one-point lessons, PDCA cycle, JIT and Jidoka can run properly only if six principles mentioned above are effective. And those six principles were inherited from the spiritual and moral values of Confucianism and Taoism.