Liselere Geçiş Sistemi (LGS) fen bilimleri testi sorularının fen bilimleri dersi öğretim programı kazanımlarıyla örtüşme düzeyinin belirlenmesi

Abstract

Tüm eğitim kurumları kaliteli bir eğitim verme çabası içindedir. Eldeki imkanların optimum düzeyde kullanılması halinde bile bazen istenilen oranda başarının sağlanması olanaklı olmamaktadır. Bu nedenle eğitim kurumları arasında nitelik açısından farklılıklar oluşmaktadır. Genç nüfusu yoğun olan ülkemizde öğrenciler büyük oranda iyi bir ortaöğretim eğitimi almak istemektedir. Çünkü nitelikli bir lise eğitimi nitelikli bir üniversiteye giden yolda çok önemli bir adımı oluşturmaktadır. Ancak nitelikli eğitim kurumlarının sınırlı sayıda olması talebin karşılanamamasına neden olmaktadır. Talebin fazla arzın sınırlı olduğu durumlarda eğitimi alarak kendini geliştirme potansiyeli yüksek olan öğrencilerin belirlenmesine ihtiyaç vardır. Bu nedenle ülkemizde on yıllardır süregelen bir biçimde ortaöğretime giriş sınavları yapılmaktadır. Son olarak 2018 yılında Liselere Geçiş Sistemi adıyla anılan sınavlarda yöneltilen sorularla hangi öğrencilerin nitelikli liselere kayıt olabileceğine karar verilmektedir. Yıllar içinde sınavda iyileştirmeler yapılsa da çeşitli kesimler tarafından sınav sistemine eleştiriler yöneltilmiştir. Eleştiriler arasında sınav sisteminin çeşitli özelliklerinin yanı sıra okul öğrenmeleriyle sınavda sorulan sorular arasındaki uyum da yer almaktadır. Eğitim camiasının önemli bir kesimi okullarda verilen eğitimle sınavda başarı kazanmanın olası olmadığını ya da sınav başarısını arttırmak için okul eğitimi üzerine ek eğitimler alınması gerektiğini savunmaktadır. Özetle liselere geçiş sistemi sorularıyla okul öğrenmelerinin karşılaştırılmasına ihtiyaç vardır. Bu nedenle çalışmada liselere geçiş sistemi biyoloji sorularıyla ilgili öğretim programında yer alan kazanımların örtüşme düzeyinin ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında sorular ve öğretim programı kazanımlarıyla ilgili deneyime sahip 10 fen öğretmeni Webb sınav-kazanım örtüşme ölçütlerini gözeterek incelemelerde bulunmuştur. İnceleme sonucunda verilerin içerik ve betimsel analize maruz bırakılmasıyla bulgulara ulaşılmıştır. İncelenen sorular ve kazanımlar özelinde genel anlamda bir uyumluluk bulunmaktadır. Uyumlu olma durumunun soruların bilgi aralığı ve bilişsel düzey bakımında kabul edilebilir seviyede olduğu ancak kapsam bakımından çoğunlukla örtüşmediği belirlenmiştir. Sonuç olarak liselere geçiş sınavı da dahil olmak üzere yapılan büyük ölçekli sınavların hazırlık süreçlerinde soru-kazanım örtüşme ölçütlerinin dikkate alınması ve sınavların niteliklerinin arttırılması önerilmektedir.

All educational institutions strive to provide a quality education. Even if the available opportunities are used at the optimum level, sometimes it is not possible to achieve the desired level of success. Therefore, there are differences between educational institutions in terms of quality. In our country, which has a dense young population, students mostly want to receive a good secondary education. Because a qualified high school education is a very important step on the way to a qualified university. However, the limited number of qualified educational institutions causes the demand not to be met. In cases where demand is high and supply is limited, there is a need to identify students who have a high potential for self-development by taking education. For this reason, secondary education entrance exams have been held in our country for decades. Finally, in 2018, it is decided which students can enroll in qualified high schools with the questions asked in the exams called High School Entry System. Although improvements have been made in the exam over the years, criticism has been directed at the exam system by various segments. Criticisms include the compatibility between school learning and the questions asked in the exam, as well as the various features of the exam system. A significant part of the education community argues that it is not possible to be successful in the exam with the education given in schools or that additional training on school education should be taken in order to increase exam success. In summary, there is a need to compare school learning with the questions of the transition system to high schools. For this reason, in this study, it is aimed to reveal the level of overlap of the acquisitions in the curriculum related to the biology questions of the transition system to high schools. Within the scope of the study, 10 science teachers who had experience with questions and curriculum outcomes examined Webb exam-outcome overlap criteria. Findings were obtained by analyzing the data obtained as a result of the examination with content and descriptive analysis methods. Accordingly, there is a general compatibility in terms of the questions and achievements examined. It was determined that the compatibility of the questions was at an acceptable level in terms of knowledge range and cognitive level, but mostly did not overlap in terms of scope. As a result, it is recommended to take into account the criteria of question-gain overlap in the preparation processes of large-scale exams, including the entrance exam to high schools, and to increase the quality of the exams.