Ayşe Opereti'nin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Ayşe Opereti, Türk müziği tarihinde önemli bir besteci kimliğine sahip olan Muhlis Sabahattin Ezgi'nin, operetleri arasındaki en önemli ve en popüler eserlerinden biridir. Sahnelendiği dönemlerde halk tarafından ilgiyle karşılanmış ve beğenilmiş, özellikle de Cumhuriyet döneminde önemli bir yer edinmiştir. Ayşe Opereti aynı zamanda, Muhlis Sabahattin Ezgi adının 'Operet Kralı' olarak anılmasında ve halk arasında tanınmasında oldukça önemli bir yere sahiptir. Cumhuriyet tarihimizin önemli operetleri arasında yer alan Ayşe Opereti, Devlet Opera ve Balesi tarihinde ilk kez repertuvara alınmış ve yeniden sahneye uyarlanarak Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından 2019 yılında sahnelenmiştir. Bu araştırma, Ayşe Opereti'nin oluşum süreci, konusu, müzikleri, eseri düzenleyenlerin ve icracıların görüşlerini incelemek, ayrıca eserin Türk operet literatürüne olan katkısını ve önemini ortaya çıkarmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu araştırma betimsel bir çalışma olup, durum çalışması/örnek olay modeli ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada eserde rol alan beş sanatçı ile eserin metin ve müzik düzenlemesini yapan sanatçılara yönelik yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuş ve görüşme tekniği kullanılarak uygulanmıştır. Görüşmelerden elde edilen veriler nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz tekniğiyle incelenmiş olup, eserin metninde ve müziklerinde ne gibi düzenlemelerin ve değişikliklerin yapıldığına; eserlerin sanatçılar tarafından şan tekniği açısından nasıl değerlendirildiğine; eserlerin seslendirilme zorluklarının neler olduğuna; sanatçılar tarafından Ayşe Opereti'nin müziksel açıdan genel olarak nasıl değerlendirildiğine ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda; yeniden düzenlenen eserin metninde ve müziklerinde bazı değişikliklerin yapıldığı, eserlerde müziksel ve şan tekniği açısından bir zorluğun bulunmadığı, karşılaşılan zorlukların ağırlıklı olarak tiyatral bölümlerde olduğu ve tekrar düzenlenerek sahnelenmesiyle Türk eserlerine sahip çıkılmasının öneminin vurgulandığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuçlar doğrultusunda ise birtakım öneriler geliştirilmiştir.

Ayse Operetta is one of the most important and popular works of Muhlis Sabahattin Ezgi, who is an important composer in the history of Turkish music. It was appreciated and admired by the public during the period it was staged, and it had an important place especially in the Republican period. Ayse Operetta also has a very important place in the name Muhlis Sabahattin Ezgi being known as the `King of Operetta` and being known among the people. Ayse Operetta, which was among the most important operettas of our Republican history, was included in the repertoire for the first time in the history of the Turkish State Opera and Ballet and dramatized and staged by Ankara State Opera and Ballet in 2019. This research has been conducted in order to examine the formation process, subject, and music of Ayse Operetta from the point of view of the organizers and performers. It also aims to reveal the contribution and importance of the work to Turkish operetta literature.This research is a descriptive study and was carried out with a case study model. In the research, a semi-structured interview form was created for the five artists involved in the work and the artists who edited the text and music of the work and applied using the interview technique. The data obtained from the interviews were examined using the descriptive analysis technique from qualitative research methods and what arrangements and changes were made to the text and music of the work; how works are evaluated by artists in terms of singing technique; what are the difficulties of performing the works; findings have been obtained by artists about how Ayse Operetta is evaluated musically in general. As a result of the research, it was concluded that some changes were made to the text and music of the revised work, that there was no difficulty in terms of musical and singing technique in the works, that the challenges encountered were mainly in the theatrical sections and that the importance of maintaining Turkish works was emphasized by rearranging and reornding them. In line with these results, a number of recommendations have been developed.