Küresel finansal kriz dönemlerinde adaptif piyasa hipotezinin pay piyasalarında test edilmesi: Borsa Istanbul endeksleri üzerine bir uygulama

Abstract

Adaptif Piyasa Hipotezi, Andrew W. Lo tarafından ortaya atıldığı 2004 yılından bu yana, piyasa işleyişine getirdiği farklı bakış açısı ile birçok çalışmanın araştırma konusu olmuştur. Etkin piyasa hipotezi ve davranışsal finansı uzlaştırıcı bir zemin bulan Lo, pay senetleri piyasalarının sadece ya etkin olacağı ya da etkin olmayacağına yönelik görüşü de kırmıştır. Adaptif Piyasa Hipotezine göre, piyasalar bazı dönemlerde etkin, bazı dönemlerde ise etkin olmayan bir yapı gösterebilirler ki, bu da Fama'nın (1965, 1970) belirttiğinin aksine, getiri öngörülebilirliğinin söz konusu süreçler içerisinde mümkün olabileceği ve piyasanın etkinlik derecesinin dinamik olduğu anlamlarını taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'nin pay senetleri piyasasında Adaptif Piyasa Hipotezinin küresel kriz dönemlerinde varlığını araştırmaktır. Bu paralelde, farklı sektörlerdeki değişimleri izleyebilme adına, Borsa İstanbul'un ana endeksleri (XU030, XU100) ve seçilen sektör endeksleri (XBANK, XGIDA, XTEKS, XUSIN, XTRZM) günlük veriler ile Asya Finansal Krizi, Amerikan `Dotcom` krizi, Mortgage krizi, Avrupa borç krizi ve son olarak da Kovid-19 olarak bilinen salgının getirdiği kriz ortamlarında test edilmiştir. Araştırmada, literatürde Adaptif Piyasa Hipotezinin sınanması için sıklıkla tercih edildiği görülen Otomatik Portmanteau ve Doğal Bootstrap Otomatik Varyans Rasyo testleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, araştırma kapsamındaki tüm Borsa İstanbul endekslerinde Adaptif Piyasa Hipotezi ile uyumlu bulgulara ulaşılmıştır.

The Adaptive Market Hypothesis has been the main subject of many studies since it was put forward by Andrew W. Lo in 2004, with its different perspective on market forces. Finding a ground for reconciliation between the efficient market hypothesis and behavioral finance, Lo also broke the mindscape that stock markets would only be either efficient or inefficient. According to the Adaptive Market Hypothesis, markets may show an efficient framework in some periods and an inefficient framework in others, which means that, contrary to Fama (1965, 1970), return predictability is possible within these term and the degree of efficiency of the market is dynamic. The aim of this study is to investigate the existence of the Adaptive Market Hypothesis in the Turkish stock market during the global crisis periods. For this purpose, in order to detect the changes in different sectors, Borsa Istanbul's main indices (XU030, XU100) and selected sector indices (XBANK, XGIDA, XTEKS, XUSIN, XTRZM) were tested with daily data in the crisis environments the Asian Financial Crisis, the American `Dotcom` crisis, the Mortgage crisis, the European debt crisis and finally the Kovid-19 crisis. In the research, Automatic Portmanteau and Wild Bootstrap Automatic Variance Ratio tests, which are frequently preferred in the literature for testing the Adaptive Market Hypothesis, are used. According to the results obtained, findings compatible with the Adaptive Market Hypothesis were reached in the all Borsa Istanbul indices within the scope of the research.