Pamukta (Gossypium hirsutum L.) çok dar ve çift sıra ekim yöntemlerinin verim ve lif özelliklerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, çok dar ve çift sıra ekim yöntemlerinin pamuk (Gossypium hirsutum L.) bitkisinin verim ve lif özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışma, 2019 yılında, Doğu Akdeniz Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Kahramanmaraş deneme arazilerinde yapılmıştır.Çalışmada, üç pamuk çeşidi ve 4 farklı ekim yöntemi kullanılmıştır. Stoneville 468, Candia ve Lima pamuk çeşitlerini oluştururken, ekim yöntemlerini Kontrol (70-70 cm), Çift sıra-I (10-60-10 cm), Dar sıra (48-48 cm) ve Çift sıra-II (10-38-10 cm) oluşturmuştur. Çalışma tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü yürütülmüştür. Çeşitler ana parselleri, ekim yöntemleri ise alt parselleri oluştururken, parsel uzunlukları 12 m olarak oluşturulmuştur. Deneme 1 Mayıs 2019 tarihinde el mibzeri ile kuruya ekilmiştir. Ekimi takiben 10 Mayıs 2019 günü yağmurlama yöntemiyle sulama yapılarak fide çıkışları sağlanmıştır. Bölge koşullarına göre yapılan yetiştiriciliğin ardından hasat Ekim ayında el ile iki defada yapılmıştır.Çalışma sonucunda, kütlü pamuk verimi ile lif veriminin, ekim yöntemleriyle oluşturulan bitki sıklıklarından etkilendiği, çırçır randımanı ile lif özelliklerinin etkilenmediği saptanmıştır. Stoneville 468 ve Lima çeşitleri çift sıra-I, Candia çeşidi ise çift sıra-II uygulamasında en yüksek kütlü pamuk verimine sahip olmuştur. 48 x 15 cm2 ve ondan daha dar ekim sıklığı ise pamuk tarımı için uygun bulunmamıştır. Stoneville 468 ve Lima çeşitlerinin en yüksek kütlü pamuk verimleri 465.01 kg da-1 ve 392.49 kg da-1 olurken, Candia çeşidinin verimi 241.68 kg da-1 olmuştur.Çeşitlerin ekim yöntemlerine ait kütlü pamuk verimi ortalamaları 406.36 kg da-1 (Stoneville 468), 308.99 kg da-1 (Lima) ve 194.42 kg da-1 (Candia), deneme ortalaması ise 303.26 kg da-1 olmuştur. Buna karşılık, ekim yöntemlerine ait kütlü pamuk verimi ortalamalarının 358.82 kg da-1 (çift sıra-I), 336.44 kg da-1(kontrol), 270,79 kg da-1 (çift sıra–II) ve 246.97 kg da-1 (dar sıra) olduğu saptanmıştır.Sonuç olarak, Stoneville 468 pamuk çeşidinin Kahramanmaraş koşullarında çift sıra-I uygulamasında yetiştirilmesi durumunda, geleneksel (kontrol) ekim yönteminden daha verimli olacağı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Pamuk, dar sıra, çift sıra, verim ve lif özellikleri

This study was conducted in order to effects of very narrow and double row sowing methods on the yield and fiber properties of Cotton (Gossypium hirsutum L.), was conducted in 2019 in the experiment fields of Eastern Mediterranean Transitional Zone Agricultural Research Institute in Kahramanmaraş. In the study, three cotton varieties and four cultivation methods were used. Stoneville 468, Candia and Lima are used as cotton varieties, while sowing methods are control (70-70 cm), double row-I (10-60-10 cm), narrow row (48-48 cm) and double row-II (10- 38-10 cm). The study was conducted according to split plot in randomized complete block design with 3 replications. While the varieties constitute the main plots, the cultivation methods constituted the sub plots, and plot lengths are determined as 12 m. The experiment was sown to dry soil with hand planter machine on May 1, 2019, and following the planting, on May 10, 2019, sprinkler irrigation was carried out and seedling outputs were provided. After the cultivation made according to the conditions of the region, the harvest was made twice by hand in September 5, 2019 and September 25, 2019. As a result of the study, it was determined that seed cotton yield and fiber yield were significantly affected by plant densities created by planting methods, whereas gin yield and fiber properties were not affected. Stoneville 468 and Lima varieties had the highest seed cotton yield in double row-I, Candia variety in double row-II application. The sowing density of 48 x 15 cm2 and more narrower was not suitable for cotton cultivation. While Stoneville 468 and Lima cultivars had the highest seed cotton yield as 465.01 kg da-1 and 392.49 kg da-1, the seed cotton yield of Candia cultivar was 241.68 kg da-1. The average of seed cotton yield of cultivars in sowing methods was 406.36 kg da-1 (Stoneville 468), 308.99 kg da-1 (Lima) and 194.42 kg da-1 (Candia), and average of experiment was found as 303.26 kg da-1. On the other hand, average of sowing methods in term of seed cotton yield was determined as 358.82 kg da-1 (Double row-I), 336.44 kg da-1 (control), 270.79 kg da-1 (double row-II) and 246.97 kg da-1 (narrow row). As a result, it was determined that Stoneville 468 cotton variety would be more efficient than traditional (control) cultivation method if grown in double row-I application in Kahramanmaraş conditions.Keywords: Cotton, Ultra narrow row, double row, yield and fiber properties