Görme engelliler okulunda çalışan fen bilimleri ve matematik öğretmenlerinin öğretim sürecinde karşılaştıkları güçlüklerin saptanması

Abstract

Fen bilimleri ve matematik görsel içerik bakımından zengin olan disiplinlerdir. Kör ve az gören bireyler ile bu dersleri yürüten öğretmenler eğitim öğretim sürecinde bu derslerle ilgili sorunlar ve güçlükler yaşamaktadır. Yaşanan bu güçlüklerin belirlenmesi eğitim öğretim sürecinin verimli sürdürülebilmesi için önem taşımaktadır. Bu bağlamda bu dersleri yürüten öğretmenlerin görüşleri değer taşımaktadır. Bu güçlükler süreci yürüten ilgili branş öğretmenleriyle yapılacak görüşmelerle en doğru şekilde tespit edilmiş olacaktır. Bu araştırma ile görme engelliler okulunda çalışan fen bilimleri ve matematik öğretmenlerinin öğretim sürecinde karşılaştıkları güçlüklerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, 2019-2020 eğitim öğretim yılında Türkiye'nin farklı şehirlerinde bulunan görme engelliler okullarında görev yapan, hem genel eğitim hem de görme engelliler okullarında çalışma süresi bakımından farklı düzeyde deneyime sahip, 3 kadın ve 6 erkek olmak üzere toplam 9 kadrolu öğretmen ile görüşme gerçekleştirilmiştir. Çalışma nitel araştırma yönteminde durum çalışması deseni ile yürütülmüştür. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Öğretmenlere öğretim sürecinde sınıf ortamı, öğrencilerin görme engeli, öğretim yöntem ve teknikleri, ölçme ve değerlendirme süreci, öğretim materyalleri, okul yönetimi ve veli ile ilgili karşılaştıkları güçlükler ve yaşadıkları sorunlar bağlamında sorular yöneltilmiştir. Yapılan görüşmeler katılımcıların izinleri doğrultusunda ses kayıt cihazı ile kayıt altına alınmıştır. Toplanan veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Analiz süreci kodlar, kategoriler ve temaların oluşturulması ile tamamlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda öğretim ile ilgili güçlükler, fiziki ortam ile ilgili güçlükler, görme engeli nedeniyle güçlükler, kullanılan öğretim yöntem ve teknikleri, görme engelliler okulunda yöntem ve teknik seçimi, kullanılan materyaller, materyal tercihinde yaşanılan güçlükler, ders kitaplarıyla ilgili güçlükler, ölçme ve değerlendirme ile ilgili güçlükler, mesleki yeterlilik ile ilgili güçlükler, yönetim/veli ile ilgili güçlükler temalarına ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda öneriler sunulmuştur.

Science and mathematics courses are disciplines those are rich in visual contents. Individuals with no vision and low vision and teachers who teach these courses encounter problems and difficulties related to these courses during the instructional process. Identifying these challenges is important for the efficient continuation of the education and training process. In this context, the opinions of the teachers who teach these courses are significant. These challenges will be determined in the most accurate way through interviews with the relevant branch teachers who carry out the process.In this research, it was aimed to determine the challenges in the teaching process those are encountered by science and mathematics teachers working in the schools for the visually impaired. In this context, interviews were conducted with a total of 9 permanent teachers, 3 women and 6 men, who work in schools for the visually impaired in different cities of Turkey in the 2019-2020 academic year, who have different levels of experience in terms of working hours in both general education and schools for the visually impaired. The study was carried out through the case study design within the qualitative research method. Data were collected through a semi-structured interview form developed by the researcher. Questions were asked to the teachers in the context of the difficulties they encountered and the problems they experienced in the teaching process about the classroom environment, visual impairment of the students, teaching methods and techniques, the measurement and evaluation process, the teaching materials, management and parent issues. The interviews were recorded with a voice recorder in line with the permission of the participants. The collected data were analyzed by content analysis. The analysis process was completed with the creation of codes, categories and themes. As a result of the analyzes, challenges related to teaching, challenges related to physical environment, challenges due to visual impairment, teaching methods and techniques used, selection of methods and techniques in the school of the visually impaired, materials used, difficulties experienced in choosing materials, challenges related to textbooks, challenges related to measurement-evaluation, challenges related to professional competence and difficulties related to management/parent themes were achieved. Suggestions were made in line with the obtained results.