Lipozomal Levamizol Hazırlanması ve Farmakokinetik Özelliklerinin Araştırılması

Abstract

Ülkemizin hayvancılık sektörü ele alındığında önemli bir kısmını koyun yetiştiriciliği oluşturmaktadır. Parazitlerin neden olduğu hastalıklar sebebiyle bu sektörden elde edilen ve ekonomik gelir sağlanan et, süt, yapağı ve deri gibi ürünlerde ciddi maddi kayıplara neden olmaktadır. Levamizol hayvanlar ve insanlarda antiparaziter ve bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi amacıyla kullanılır. Lipozomlar son yıllarda özellikle hastalıkların tedavisinde nanoteknolojinin öneminin artmasıyla çok çalışılan ilaç formülasyonlarından birisidir. Veteriner hekimliği alanında saha uygulamasına yönelik olarak lipozomlanmış ilaç formülasyonu bulunmamaktadır. Bu araştırmada sahada var olan eksiğin kapatılmasına yönelik çalışma yapılmıştır.Bu araştırmada lipozomal levamizol hazırlanması ve farmakokinetik özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında koyunlara oral, deri altı ve kas içi uygulama yolları kullanılarak 7.5 mg/kg levamizol serbest ve lipozomal formülasyonda uygulandı. Hayvanlar serbest ve lipozomal levamizol uygulamasının karşılaştırılması amacıyla 2 gruba ayrıldı. Her grupta 6 toplamda 12 hayvan çalışmaya alındı. İlaç kalıntı arınma süresine dikkat edilerek 12 hayvan üzerinde 3 uygulama yolu denendi. Levamizolün lipozomal formülasyonunun hazırlanması amacıyla ince lipit film hidratasyonu yöntemi tercih edilmiştir. Lipozomların kalite-kontrol çalışmaları sonucunda; levamizolün enkapsülasyon oranı %31.41-32.34, zeta potansiyelleri -16.2 ile -1.6 mV, polidispersite indeksleri 0.231-0.998, pH'ları 6.75-7.04 aralığında bulundu. Lipozomların taramalı elektron mikroskobu altında görüntülerinin alınması yapıldı. Serbest ve lipozomal levamizol ilaç uygulamalarını takiben; 2.5, 5, 10, 15, 30, 60, 90, 120, 240, 480. dakikalarda; 12, 16, 24, 32, 48. saatlerde ve 3, 4, 5, 6, 8. günlerde kanları alındı. Plazma ilaç ölçümleri için HPLC'de miktar tayini yapıldı. Serbest ve lipozomal levamizolün farmakokinetik parametrelerde oluşturduğu değişimler uygulama yollarına göre ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Uygulama yollarına göre farmakokinetik parametreler istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Oral yoldan kullanılan serbest ve lipozomal levamizol farmakokinetik parametreler yönünden karşılaştırıldığında; Clast, EAA0-t, EAA0-∞, tmax, Cmax ve ClT değerleri lipozomal levamizolde daha iyi bulundu. Deri altı yoldan kullanılan serbest ve lipozomal levamizol farmakokinetik parametreler yönünden karşılaştırıldığında; Clast, EAA0-t, EAA0-∞, Cmax ve ClT değerleri lipozomal levamizolde daha iyi bulundu. Kas içi yoldan kullanılan serbest ve lipozomal levamizol farmakokinetik parametreler yönünden karşılaştırıldığında; Clast, EAA0-t, EAA0-∞, Cmax ve ClT değerleri lipozomal levamizolde daha iyi bulundu. Lipozomal olarak oral, deri altı ve kas içi yoldan uygulaması yapılan levamizolün uygulama yollarına göre farmakokinetik parametreleri karşılaştırıldığında, tmax oral yolda, deri altı ve kas içine göre daha yüksek tespit edildi. Cmax değerleri uygulama yollarına göre kıyaslandığında; kas içi ve deri altı kullanımda önemli farklılık olmamasına karşın; her iki uygulama yolunun, oral yola göre daha yüksek sonuçlar verdiği saptandı. Lipozomal levamizol oral, deri altı ve kas içi uygulamaları kendi aralarında karşılaştırıldığında; kas içi uygulamada diğer iki uygulamaya kıyasla, Clast, EAA0-t, EAA0-∞, Cmax ve ClT değerleri daha iyi bulundu. Hayvanlarda lipozomal levamizol formülasyonu kullanılacak olduğunda en uygun yolun kas içi ve deri altı olduğu sonucuna varıldı. Ancak sonuçların hayvan popülasyonun genelini yansıtması adına lipozomal ilaçlarla ilgili çalışmaların devam etmesinin daha iyi olacağı kanaatine varıldı.Anahtar kelimeler: Farmakokinetik, levamizol, lipozom, HPLC.

LIPOSOMAL LEVAMISOLE PREPARATION AND INVESTIGATION OF PHARMACOKINETIC PROPERTIESWhen the livestock sector of our country is considered, sheep breeding constitutes an important part. Due to the diseases caused by parasites, it causes serious financial losses in products such as meat, milk, leaf and leather obtained from this sector and provided with economic income. Levamisole is a drug used for its antiparasitic and immune system enhancing effects in animals and humans.Liposomes are one of the drug formulations that have been studied a lot in recent years, especially with the increasing importance of nanotechnology in the treatment of diseases. There is no liposomal drug formulation for field use in veterinary medicine. In this research, a study was conducted to fill the gap in the field.In this research; liposomal levamisole preparation and investigation of its pharmacokinetic properties are intended. In the study, 7.5 mg/kg of levamisole in free and liposomal formulations was administered orally, subcutaneously and intramuscularly to sheep. The animals were divided into 2 groups to compare administration of free and liposomal levamisole. A total of 12 animals, 6 in each group, were included in the study. Taking into account the wash-out time of drug residues, 3 routes of administration were tried on 12 animals. Thin-lipit film hydration method was preferred for the preparation of liposomal formulation of levamisole. As a result of the quality control studies of liposomes; it was found that the encapsulation rate of levamisole was 31.41-32.34%, zeta potentials ranged from -16.2 to -1.6 mV, polydispersity indices were 0.231-0.998, pH values ranged from 6.75-7.04 layers. Pictures of the liposomes were taken under a scanning electron microscope. After administration of free and liposomal levamisole drug; at 2.5, 5, 10, 15, 30, 60, 90, 120, 240, 480 minutes; blood samples were taken at 12, 16, 24, 32, 48 hours and 3, 4, 5, 6, 8 days. For plasma drug measurements, quantification in HPLC was performed. The changes in the pharmacokinetic parameters of free and liposomal levamisole were assessed separately by route of administration. Pharmacokinetic parameters were statistically evaluated according to the application pathways. When administered orally, free and liposomal levamisole were compared in terms of pharmacokinetic parameters; Clast, EAA0-t, EAA0-∞, tmax, Cmax and ClT values were better with liposomal levamisole. When comparing free and liposomal levamisole administered subcutaneously in terms of pharmacokinetic parameters; Clast, EAA0-t, EAA0-∞, Cmax and ClT values were better with liposomal levamisole. Pharmacokinetic parameters were compared for intramuscular administration of free and liposomal levamisole; Clast, EAA0-t, EAA0-∞, Cmax and ClT values were better with liposomal levamisole.When comparing the pharmacokinetic parameters of liposomally, orally, subcutaneously and intramuscularly administered levamisole according to the routes of administration, it was found that tmax was higher for oral administration than for subcutaneous and intramuscular administration. If the Cmax values are compared according to the application routes; Although there is no significant difference between intramuscular and subcutaneous use; Both routes of administration were found to give better results than the oral route. When comparing oral, subcutaneous and intramuscular administrations of liposomal levamisole; It was found that the Clast, EAA0-t, EAA0-∞, Cmax and ClT values were better with intramuscular administration compared to the other two administrations. It was concluded that the most appropriate route is intramuscular and subcutaneous when the levamisole liposomal formulation is to be used in animals. However, it was concluded that it would be better to continue studies on liposomal drugs so that the results reflect the general animal population.Keywords: Pharmacokinetic, levamisole, liposome, HPLC.