Türkiye'deki üniversitelerin kurumsal web sayfaları üzerinden örgüt kültürünün incelenmesi: Söylem analizi üzerine bir çalışma

Abstract

Bu araştırmada Türkiye'deki üniversitelerin örgüt kültürünü kurumsal web sayfalarında temsil etmek için kullanılan söylemin ve örgüt kültürüne bağlı olan bu söylemin kurumsal web sayfalarına yansımasında kullanılan kontrol ve karar mekanizma-larının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bu araştırma nitel araştırma desenlerinden söylem analizine bağlı çok modlu eleştirel göstergebilimsel (semiyolojik-semiyotik) analiz temel alınarak tasarlan-mıştır. Araştırmada veri kaynağı olarak üniversitelerin resmi web sayfaları kullanılmıştır. Araştırma kapsamında 29 üniversite ve 1 vakıf meslek yüksekokulunun kurumsal web sayfasından veriler araştırmacı tarafından yapılandırılan `Üniversitelerin kurumsal web sayfalarının örgüt kültürü boyutları` veri toplama ve çözümleme tablosu üzerinde top-lanmış, çok modlu eleştirel göstergebilimsel (semiyolojik-semiyotik) analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Bulgular: Araştırmadaki bulgular üniversitelerin kurumsal web sayfalarında ör-güt kültürünü temsil eden söylemin üniversite türü (devlet, vakıf, tematik) ve kuruluş yılına (2000 öncesi, 2000 sonrası) bağlı olarak tanıtım, belirsizlik, destek ve teması etra-fında şekillendiğini göstermektedir. Bulgular belirsizliğin kontrolünde üniversitelerin kurumsal web sayfalarında izomorfik söylem, çöp kutusu söylemi, gevşek yapılı söylem kullandığını göstermektedir. Sonuç ve Öneriler: Bu araştırmadaki sonuçlar üniversitelerin kurumsal web say-falarındaki örgüt kültürünün tasviri olan söylemin mevcut durumunu ortaya koymakta-dır. Üniversitelerin kurumsal web sayfalarında örgüt kültürünü temsil eden söylem tanı-tım söylemidir. Araştırmadaki sonuçlar tanıtım söyleminin, belirsizlik teması etrafında şekillendiğini göstermektedir. Belirsizliği aşmada üniversitelerin kurumsal web sayfaları aracılığı ile sosyal ve ekonomik yaşamla daha yakın bir bağlantı kurması zorunluluğu, örgütsel kuramlardan çevre faktörünü merkeze alan, bütünsellik ve bütünleşmeyi vurgu-layan modern örgüt kuramlarından beslendiğine işaret etmektedir. Bu durum bürokrasi-nin ortak forma dönüştürme söylemi olan izomorfik söylemle üniversitelerin kurumsal web sayfalarına yansımaktadır. Bunun yanında üniversitelerin kurumsal web sayfalarını rekabette en avantajlı konumu elde etmek için geliştirme çabaları, farklılık ve parçalan-mayı vurgulayan post-modern örgüt kuramlarından beslendiğine de işaret etmektedir. Bu durum ilk etapta üniversitelerin öngörülemezlik, istikrarsızlık, inatçılık karşısında belirsiz-liği çözmek için örgütlü anarşiler olarak gerçekte olmadıkları bir şekilde davranma kont-rol ve karar süreçlerini sembolize eden çöp kutusu söylemi ile kurumsal web sayfalarına yansımaktadır. İkinci etapta ise bu durum örgüt kültürüne bağlı kontrol mekanizması olarak örgüt kültüründeki özgün sembollerin açığa çıkmasını sağlayan gevşek yapı söy-lemi ile üniversitelerin kurumsal web sayfalarına yansımaktadır. Araştırmadaki sonuçlar, üniversitelerin kurumsal web sayfalarında örgüt kültürünü temsil eden söylemde izomor-fik söylem ve çöp kutusu söyleminin temsilinin yüksek, gevşek yapılı söylemin temsilinin düşük olduğunu göstermektedir. Bu sonuca bağlı olarak üniversitelerin kurumsal web sayfalarında örgüt kültürünü temsil eden söylem örgüt kültürüne dair artifaktların ve özgün artifaktların temsilinin oldukça zayıf olduğunu gösteren dördüncü bir söyleme işaret etmektedir. Araştırmanın sonuçları, üniversitelerin kurumsal web sayfalarında ör-güt kültürüne dair artifaktların ve özgün artifaktların temsilinin oldukça düşük olduğunu göstermektedir. Örgüt kültürüne dair artifaktların ve özgün artifaktların söylemindeki eksiklik, üniversitelerin karar ve kontrol mekanizmalarına yansımaktadır. Bunun yanında araştırma sonuçları örgüt kültürünü kurumsal web sayfalarında temsil eden söylemde, kurumsal web sayfasının taşıması gereken özelliklerde üniversitelerin tür ve kuruluş yılı-na bağlı olan eksiklikler olduğunu göstermektedir. Buna bağlı olarak araştırmada örgüt kültürü boyutu, kurumsal web sayfalarının taşıması gereken özellikler boyutu ve gelecek araştırmalar boyutu ile ilgili önerilere yer verilmiştir.Anahtar kelimeler: Örgüt kültürü, İzomorfizm, Gevşek yapılılık, Örgütlü anarşi, Çöp kutusu, Çok modlu eleştirel göstergebilimsel analiz, Üniversite web sayfası

In this research it is aimed to reveal, the university said in Turkey that is used to represent the organizational culture of the institutional web page and the con-trol and decision mechanisms used to reflect this discourse which is connected to the organizational culture.Method: This research is designed on the basis of multimodal critical semiologi-cal (semiological-semiotic) analysis based on discourse analysis, one of the qualitative research patterns. Official web pages of universities were used as data source in the re-search. Within the scope of the research, the data from the institutional web pages of 29 universities and 1 foundation vocational school were collected on the data collection and analysis table of the `Organizational Culture Dimensions of Institutional Web Pages of Universities` structured by the researcher and it was analyzed by multimodal critical semiological (semiological-semiotic) analysis method.Results: The findings of the study show that the discourse representing the or-ganizational culture on the institutional web pages of universities is shaped around the promotion, uncertainty, support and theme depending on the university type (state, foundation, thematic) and its establishment year (before 2000, after 2000). The findings show that, in the control of uncertainty, universities use isomorphic discourse, garbage can discourse, and loosely coupled discourse on their institutional web pages.Conclusion and Suggestions: The results of this study reveal the current state of the discourse, which is the depiction of organizational culture on the institutional web pages of universities. The discourse that represents the organizational culture on the in-stitutional web pages of universities is the promotional discourse. The necessity of uni-versities to establish a closer connection with social and economic life through institu-tional web pages in overcoming uncertainty indicates that it is fed by modern organiza-tional theories that emphasize integrity and integration that center the environmental factor from organizational theories. This situation is reflected in the institutional web pages of universities with isomorphic discourse, which is the discourse of the bureaucra-cy to transform into a common form. In addition, the efforts of universities to develop their institutional web pages in order to gain the most advantageous position in the com-petition indicate that they are fed by post-modern organizational theories that emphasize difference and fragmentation. In the first place, this situation is reflected in the institu-tional web pages with the garbage can discourse, which symbolizes the decision pro-cesses of universities to act in a way they do not actually exist as organized anarchies to resolve uncertainty in the face of unpredictability, instability, stubbornness. In the sec-ond stage, this situation is reflected in the institutional web pages of the universities with the loosely coupled discourse that enables the revealing of the original symbols in the organizational culture as a control mechanism depending on the organizational cul-ture. The results of the study show that the representation of isomorphic discourse and garbage can discourse is high in the discourse representing the organizational culture in the institutional web pages of the universities, while the representation of the loosely coupled discourse is low. Depending on this result, the discourse representing organiza-tional culture on the corporate web pages of universities points to a fourth discourse that shows that the representation of the artifacts and original artifacts about the organiza-tional culture is quite weak. The results of the study show that the representation of the organizational culture and original artifacts on the institutional websites of the universi-ties is very low. The lack of discourse of artifacts and original artifacts on organizational culture is reflected in the decision and control mechanisms of universities. In addition, the research results show that in the discourse that represents the organizational culture on institutional web pages, there are differences in the characteristics of the institutional web page that depend on the type and year of the universities. Accordingly, the research included suggestions about the dimension of organizational culture, the dimension of features that institutional web pages should bear, and the dimension of future research.Keywords: Organization culture, Isomorfizm, Loosely coupled, Organized anarchy, Garbage can, Multimodal critical semiological analysis, University web page