6769 Sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu hükümleriçerçevesinde Sınai Mülkiyet HaklarındaTükenme İlkesi

Abstract

Sınai mülkiyet hakları hak sahibine birtakım yetkiler tanımaktadır. Bu yetkilerden biri de sınai mülkiyet hakkı sahibinin ürünlerini piyasaya sunma konusundaki tekel hakkıdır. Tekel hakkına sahip olan sınai mülkiyet hakkı sahibi, ürünün piyasaya sürülmesinden sonra da piyasa faaliyetlerine müdahale etmek isteyebilir. Tekel hakkının sınırsız olması rekabeti ve serbest ticaret ortamını etkileyebileceğinden sınırlandırılması gerekmektedir. Kanun koyucu6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu md. 152'de hak sahibinin bu anlamdaki tekel hakkını sınırlandırmıştır. Buna göre hak sahibi, ürün SMK md. 152'deki koşullarla piyasaya sürüldükten sonra piyasa hareketlerine müdahale edemeyecektir. Böylelikle serbest ticaret ortamı korunmakta ve sınai mülkiyet hakları ile rekabet arasında denge sağlanmış olmaktadır. SMK m. 152 anlamında hakkın tükenmesi ilkesi tüm sınai mülkiyet hakları bakımından ortak bir madde olarak düzenlenmiştir.6769 sayılı SMK ile ülkemizdeki kabul edilen coğrafi tükenme rejimi uluslararası tükenme rejimi olarak kabul edilmiştir. Buna göre paralel ithalat ülkemizde serbesttir. Paralel ithalat; hak sahibi ya da onun yetki verdiği kişiler tarafından piyasaya sürülen orijinal malın, üçüncü kişilerce ilgili hak sahibinin rızasına gerek olmaksızın hukuka uygun olarak diğer kanallardan ülkeye ithal edilmesi ve satılmasıdır. Paralel ithalatın ülke ekonomisine olumlu ve olumsuz etkileri vardır. Bu etkiler çalışmamızda incelenmiş, diğer coğrafi rejimlerle karşılaştırılıp bir sonuca varılmaya çalışılmıştır.Tez çalışmamızın birinci bölümünde sınai mülkiyet haklarına ilişkin olarak genel bir anlatım yapılmıştır. İkinci bölümde ise tükenme ilkesi ile ilgili kavramlar anlatılmış, SMK anlamındaki sınai mülkiyet haklarının tükenmesi ayrı ayrı incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Sınai Mülkiyet Hakları, Marka, Patent, Tükenme İlkesi.

Industrial property rights give certain powers to the right owner. One of these powers is the monopoly right of the industrial right holder to introduce its products to the market. The industrial right owner, who has the monopoly right, may want to intervene in the market activities after the product is released on the market. Since the monopoly right is unlimited, it may affect competition and free trade environment, it should be limited. In this sense legislator limited the monopoly right of the right holder in Act. No. 6769 (industrial property law) article 152. Accordingly, the right holder will not be able to intervene in market movements after it is put on the market with the conditions ofAct. No. 6769 article152. This is called the exhaustion principle of the right or the first sales doctrine. In this way, the free trade environment is protected and a balance between industrial rights and competition is achieved. The principle of exhaustion of right in the sense of Act. No. 6769 article 152 has been arranged as a common article in terms of all industrial rights. The geographical exhaustion regime adopted in our country with the Act. No. 6769 has been accepted as the international exhaustion regime. Accordingly, parallel import is free in our country. Parallel imports is the importation and sale of the original goods put on the market by the right owner or the persons authorized by the third parties through other channels in accordance with the law without the consent of the relevant right holder. Parallel imports have positive and negative effects on the country's economy. These effects were examined in our study, and a result was tried to be reached by comparing with other geographical regimes. In the first part of our thesis, a general description has been made regarding industrial rights. In the second part, the concepts related to the exhaustion principle are explained, and the exhaustion of industrial rights in the sense of SMK is examined separately.Keywords: Industrial Property Rights, Intellectual Property, Trademark, Patent, Exhaustion Principle.