Ciddi serbest zaman katılımında uzun mesafe koşucularının deneyimlerinin öz belirleme yaklaşımına göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ciddi serbest zaman aktivitesi olarak uzun mesafe koşusunu tercih eden bireylerin deneyimlerini Öz Belirleme Kuramı çerçevesinde derinlemesine incelemektir. Kuramsal çerçeveye göre bir ciddi serbest zaman aktivitesine katılımın bireylerin özerklik, yeterlik ve ilişkili olma temel psikolojik ihtiyaçlarının karşılanmasına nasıl etki ettiğini anlamak hedeflenmiştir.Araştırma nitel araştırma yaklaşımında, fenomenolojik desende tasarlanmıştır. Çalışma grubu maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Araştırma Ankara'daki bağımsız koşu gruplarına dahil 36 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak bireysel görüşmelerle ve katılımlı gözlemler yoluyla toplanmıştır. Elde edilmiş olan veriler tematik analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz edilmiş verilerin ilişki şemaları bir ağ haritası uygulaması ile oluşturulmuştur. Yapılan güvenirlik analizi sonucu güvenirlik %88 olarak bulunmuştur. Yapılan analizler sonucunda kuramsal çerçeveye uygun olarak 3 ana tema oluşturulmuştur. Öz Belirleme Kuramı'nın temel psikolojik ihtiyaçları çerçevesinde oluşturulan birinci tema `Özerk Kararlar: Hayatın Bir Parçası Olarak Koşu` ikinci tema `Yeterlik İhtiyacı: Serbest Zamanın Değişen Anlamı` ve üçüncü tema `İlişkili Olma: Sosyal Çevrenin Yeniden İnşası` olmuştur. Araştırmada sonuç olarak Öz Belirleme Kuramı'nın ortaya koyduğu özerklik, yeterlik ve ilişkili olma temel psikolojik ihtiyaçlarının bir ciddi serbest zaman aktivitesi olarak uzun mesafe koşusu ile karşılanabildiği görülmüştür. Sonuç olarak temel psikolojik ihtiyaçların bir ciddi serbest zaman aktivitesi olan uzun mesafe koşusu ile karşılanmasının bireylerde sağlık açısından ve sosyal açıdan olumlu kazanımlar sağlayabileceği anlaşılmıştır.

The aim of this study was to examine deeply the experiences of individuals' who prefer long distance running as a serious leisure activity within the framework of Self-Determination Theory. According to the theoretical framework, it is aimed to understand how participation in a serious leisure activity affects individuals' basic psychological needs of autonomy, competence and relatedness.The research was designed in the phenomenological paradigm in the qualitative research method. The study group was determined by maximum diversity sampling method. The study was conducted with 36 participants including independent running groups in Ankara. The data were collected through semi-structured interview form using individual interviews and participant observations. The data analyzed by thematic analysis method. The relationship diagrams of the analyzed data were created with a network map application. As a result of the reliability analysis, the reliability was found 88%.As a result of the analyzes, three main themes were formed in accordance with the theoretical framework. The first theme was `Autonomous Decisions: Running as a Part of Life` the second theme was `Need for Competence: Changing Meaning of Leisure` and the third theme was `Relatedness: Reconstruction of Social Environment `.As a result, it was seen that the basic psychological needs of the autonomy, competence and relatedness satisfy by long distance running as a serious leisure activity. As a conclusion, it has been understood that satisfying basic psychological needs with long-distance running which is a serious leisure activity can provide positive gains for individuals in terms of health and social aspects.