Türkiye`de yapılmış çocuk ihmali ve istismarı konulu tez çalışmalarının sistematik değerlendirilmesi

Abstract

Fiziksel, duygusal, sosyal, ahlaki ve hukuki boyutlarıyla çocuk ihmali ve istismarı akademik anlamda birçok bilim dalının çalıştığı dikkat çeken bir konudur. Ülkemizde de yıllar içinde birçok araştırmanın yapıldığı görülmektedir. Bu çalışmada çocuk ihmali ve istismarı konusunda Türkiye'de yayımlanmış olan Ulusal Tez Merkezi'ne kayıtlı tezlerin sistematik olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yapılan tarama ile 353 tez çalışmasına erişilmiştir. Bu tezlerle ilgili veriler değerlendirilmiştir. Tezlerin %51,6'sı çocuk ihmali ve istismarını tanımlama, %35,1'i sonuçlarını inceleme, %7,1'i müdahale, %5,4'ü önleme, %0,8'i tedavi-rehabilitasyon konuları hakkında yazılmıştır. Yıllar içinde en çok 2010 yılında tez yazılmıştır. İstanbul Üniversitesi en çok tez yayımlanan üniversite olup, bilim dalları arasında en çok yayını yapan psikoloji alanı olmuştur. İhmal ve istismarın bir arada değerlendirildiği tezlerin oranı %66, sadece cinsel istismarla çalışılan tezlerin oranı %20,1'dir. Elde edilen bu verilerin ardından, sistematik derleme yapabilme adına 353 tez bir dizi kriterle tekrar değerlendirilmiş, 40 tezin bu kiriterleri karşıladığı görülmüştür. Bu tezlerde çocuk ihmali ve istismarını yordayan değişkenler tespit edilmiştir. Bu değişkenler, güncel literatür çalışmaları ile yorumlanmıştır. Sonuç olarak, depresyonun, anksiyetenin, dissosyatif yaşantıların, somatizasyonun, erken dönem uyum bozucu şemaların, intiharın, öfkenin, düşmanlığın, duygu düzenleme güçlüğünün, algılanan stresin, bipolar bozuklukta hastalık başlangıç yaşının, düşmanlığın, ailede ruhsal hastalık öyküsü ve istismar geçmişi olmasının çocuk ihmali ve istismarını yordadığı belirlenmiştir. Elde edilecek sonuçların, alanda yapılacak yeni çalışmalara kaynak olması amaçlanmaktadır.

Child neglect and abuse in terms of physical, emotional, social, moral and legal dimensions is a subject that attracts attention from many academic disciplines. It is seen that many researches have been made in our country over the years. In this study, National Thesis Center registered thesises, which was published in Turkey about child abuse and neglect, are intended to be systematically evaluated. 353 thesis studies have been reached with the screening. Data on these theses were evaluated. 51.6% of the theses were written about identifying child neglect and abuse, 35.1% examining the consequences, 7.1% intervention, 5.4% prevention, 0.8% about treatment and rehabilitation. Most thesis was written in 2010. Istanbul University is the most published university. It has been the field of psychology which has published the most dissertations among the branches of science. The rate of theses related to neglect and abuse is 66%, and the rate of theses that are studied only with sexual abuse is 20.1%. Following these data, 353 theses were re-evaluated with a set of criteria in order to make a systematic review and 40 theses met these criteria. Variables predicting child neglect and abuse were determined in the published theses. These variables were interpreted with current literature studies. In conclusion, depression, anxiety, dissociative experiences, somatization, early adaptive schemas, suicide, anger, hostility, difficulty in emotion regulation, perceived stress, age of onset of bipolar disorder, hostility, history of mental illness and abuse in the family abuse. The results obtained are intended to be the source of new studies in the field.