Yetişkin ve genç yetişkin koklear implant kullanıcılarında konuşma terapisi etkinliği

Abstract

Bilateral ileri veya çok ileri derecede sensörinöral tip işitme kaybına sahip olan bireyler için çoğu zaman geleneksel amplifikasyon sistemleri yeterli işitme kazancını sağlayamaz. Günümüzde bu bireylere koklear implant uygulaması yapılmaktadır. Prelingual işitme kaybı olan yetişkin ve gençlerde sıklıkla konuşma sesi üretiminde yetersizlikler varken, postlingual işitme kaybı olan kişilerde konuşma sesi üretiminin kademeli bozulması ön plandadır. Konuşma sesi üretimindeki bu sorunlar kişinin sosyal, bireysel ve mesleki hayatını olumsuz etkileyebilmektedir. Bu nedenle yetişkin ve genç yetişkin koklear implant kullanıcıları için uygulanan işitsel rehabilitasyon programları konuşma terapisi basamaklarını da içermelidir. Bu çalışma aracılığıyla yetişkin ve genç yetişkin koklear implant kullanıcılarında konuşma terapisi etkinliğini belirleyerek bu profildeki bireylerde konuşma terapisi gerekliliğine dikkat çekmek hedeflenmiştir. Çalışmaya 11 (on bir) yetişkin ve 9(dokuz) genç yetişkin olmak üzere toplam 20 (yirmi) kişi dahil edilmiştir. Katılımcıların Türkçe konuşma seslerini doğru üretimi; Türkçe Sesletim-Sesbilgisi Testi (SST) formları ve spontan konuşma ses kayıtları kullanılarak belirlenmiştir. Her bir katılımcıda doğru üretim yüzdesi, %50 (elli)' nin altında olan iki ses birim için konuşma terapi programı oluşturulmuştur. Her bir katılımcı için /s, z, r, ʒ/ seslerinden iki tanesi seçilmiştir. Program hazırlanırken geleneksel konuşma terapisi yaklaşımı esas alınmıştır. Belli aralıklarla yapılan bu ölçümler sonucunda elde edilen doğru üretim yüzde değerleri, terapi öncesi hesaplanan değerlerle karşılaştırılarak terapi etkinliği belirlenmiştir.Sonuç olarak terapi uygulanan konuşma ses birimlerinin her biri için doğru üretim yüzdesi terapi öncesine göre istatistiksel olarak anlamlı derecede düzelme göstermiştir.Anahtar Sözcükler: Genç, İşitme Kaybı, Koklear İmplant, Konuşma Terapisi, Yetişkin.

Patients with bilateral, moderate-to-profound sensorineural hearing loss which impairs speech recognition and functional communication abilities, do not benefit well from traditional amplification. Cochlear implants (CI) are a viable option for such adult and teenager patients. Adult CI candidates may experience a variety of communication problems depending on the age of onset, intensity and progression speed of the hearing loss. Adults and teenagesrs with prelingual deafness often demonstrate significantly impaired speech production, while those with postlingual deafness often experience a gradual deterioration of speech sound production. This speech deterioration may result in social, personal and occupational penalties. Recent advances in CI technology have led to a renewed interest in the application of aural rehabilitation programs to CI recipients.Improvement of speech sound production results in increase of speech intelligibility, self-confidence, social communication abilities. Therefore, speech therapy has been thought to be effective at cochlear implant users adults and teenagers.A total of 20 (twenty) persons, including 11 (one) adults and 9 (nine) young adults, were included in the study. Proper production of the participants' Turkish speaking voices; Turkish Pronunciation-Phonetics Test (SST) forms and spontaneous speech were recorded using voice recordings. For each participant, a speech therapy program was established for two voice units with a correct production percentage of less than 50% (fifty). Two of the sounds / s, z, r, ʒ / were selected for each participant. Effectiveness of therapy was determined by accurate production percentage values comparing initial and and sequential measurements.As a result, the percentage of correct production for each of the speech sound units undergoing therapy showed a statistically significant improvement compared to pre-therapy.Keywords: Adult, Cochlear Implant, Hearing loss, Speech Therapy, Teenager.