II.Mahmud döneminde Prusyalı subayların Osmanlı ordusuna hizmetleri

Abstract

Osmanlı Devleti'nde XVII. yüzyıl başlarından itibaren her alanda sorunlar baş göstermeye başlamış ve devlet adamları bu sorunlar karşısında çeşitli ıslahat hareketlerine girişmişlerdir. Bu ıslahat hareketleri ağırlıklı olarak askeri alanda yapılmaya çalışılmış olsa da Lale Devri'nde Batı'ya ilk yönelişle beraber farklı alanlarda da ıslahatlara girişilmeye başlanmıştır. III.Selim dönemi Batılı anlamda ıslahatların ilk kırılma noktası olmuş, Sultan II.Mahmud dönemine gelindiğinde ise Batı'ya yöneliş artık geri dönülmez bir hal almıştır. Osmanlı Devleti bu bağlamda başlangıçta Fransa örneklemi üzerinden gitse de Fransa'nın Osmanlı Devleti'ne karşı emperyal tutumu nedeniyle Prusya'ya yönelmeye başlamıştır. Prusya ile Osmanlı Devleti arasında 1701 tarihinde başlayan ilişkiler ara ara durağanlaşsa da iki ülkenin birbirlerine gönderdiği elçiler vasıtasıyla sürekli güçlenerek gelişmiştir. Avrupa siyasetinde yalnızlık hisseden Prusya ile aynı şartlarda bulunan Osmanlı Devleti ister istemez birbirlerine yaklaşmışlardır. Prusya'nın Osmanlı Devleti'ne karşı emperyal bir düşüncesinin olmaması, Prusya askeri ve idari sistemine Osmanlı Devlet adamlarının sempatisi sebebiyle Prusya seçeneğini kuvvetlendirmiştir. III.Selim döneminde Albay von Goetze'nin gelişi ile başlayan Prusyalı subayların askeri danışman olarak geliş süreci II.Mahmud döneminde gelen Helmuth von Moltke ve ekibi ile birlikte büyük bir ivme kazanmıştır. Moltke'nin zeki, bilgili, disiplinli ve hünerli oluşu Osmanlı padişahı ve devlet adamları üzerinde çok büyük etki yaratmıştır. Moltke ve ekibinde bulunan Mühlbach, Vincke, Fischer ve diğer Prusyalı subaylar Prusya Lanwehr – Redif sistemi, haritacılık, Çanakkale Boğazının savunması amacıyla tabya ve kalelerin tahkimatı, topçuluk, İstanbul şehir planlamacılığı, Anadolu'da birçok yerin haritasının çıkartılması ve Nizip Savaşı'nda danışmanlık gibi pek çok konuda Osmanlı Devleti'ne danışmanlık yapmışlardır.

Starting from the beginning of the 17th century, the Ottoman Empire encountered problems in many areas. In the face of these problems, politicians attempted various reform movements. Although these reform movements mainly addressed the military field, when Ottomans inclined towards the West during the Tulip Era, they extended these reforms in different areas. The period of Selim III can be considered the first breaking point of the reforms in the Western sense. When it came to the reign of Sultan Mahmud II, the orientation to the West became quite irreversible. The Ottoman Empire initially took France as an exemplar country in this context. However, due to the imperial attitude of France towards the Ottoman Empire, it started to turn to Prussia. Although the relations between Prussia and the Ottoman Empire, which started in 1701, stagnated from time to time, they developed by constantly getting more robust through the ambassadors sent by the two countries to each other. As a result, the Ottoman Empire, which was in the same conditions as Prussia, which felt lonely in its politics in Europe, inevitably got into a closer relationship. Prussia did not have an imperial idea against the Ottoman Empire. Furthermore, the Ottoman politicians had a good rapport with the Prussian military, and they admired the administrative system of Prussia. These helped Prussia have a strong hand in the reformation movements. During the reign of Selim III, the Prussian Officers started to work as military advisors for the Ottoman Empire. Colonel Van Goetze was the first officer to come. Following that, the Prussian and Ottoman relationship gained momentum with the arrival of Helmuth von Moltke and his team during the reign of Mahmud II. Moltke impressed and influenced the Ottoman Sultan and politicians with his intelligence, knowledge, military authority, and skills. Moreover, Moltke and his team, including Muhlbach, Vincke Fischer, and other Prussian officers, provided consultancy to the Ottoman Empire in many areas. For example, Lanwehr – Redif system, cartography, fortification of bastions and castles to defend Dardanelles, city planning of Istanbul, mapping of many places in Anatolia, and consultancy in the Nizip War were among some of the areas that they provided assistance and consultancy to the Ottoman Empire.