Uzun sap bağlamada transpoze icraya yönelik geliştirilen etütlerin etkililik düzeyi

Abstract

Türk Halk Müziğinin doğuşu ve günümüze kadar geçirdiği süre içerinde ona eşlik eden bağlama çalgısı en az Türk müziği tarihi kadar eski ve geniş bir alana yayılmıştır. Türk Halk Müziği gibi Bağlama' da günümüze kadar kulaktan kulağa ve usta-çırak ilişkisi ile bu günlere kadar ulaşmıştır. Bunun bir sonucu olarak metotlaşma sorunları yaşanmış, teknik olarak gelişimini yazılı kaynaklarla aktarmada bir takım sorunlar meydana gelmiştir. Yaşanan bu teknik sorunlar arasında da transpoze (göçürme, aktarılma) icra problemi önemli bir yer tutmaktadır.Bu araştırmada; bağlamada transpoze icrada yaşanılan sorunları çözmeye yönelik geliştirilen etütler ile Hüseyni makamı dizisinin transpoze icrasını (La, Re, Mi, Sol) perdelerinde öğretmeye odaklanmaktadır.Bu araştırma alan-yazın, daha önce hazırlanmış çalışmalar ve gerekli kitaplardan incelemeler yapılarak dört bölümden oluşturulmuştur;Birinci bölümde, bağlama enstrümanı hakkında genel bilgiler, müzik eğitimi, çalgı eğitimi, Türk halk müziği ses sistemi, transpoze başlıklarına çeşitli kaynaklara ulaşılıp elde edilen bilgilere yer verilmiştir. Bu başlıkların ardından problem durumu, araştırmanın amacı, önemi, varsayımları, sınırlılıkları, tanımlar ve ilgili araştırmalar belirtilmiştir.İkinci bölümde, gerekli literatür taramaları yapılmış, konu ile ilgili çalışmanın hangi yöntem kullanılarak yürütüldüğü, araştırmanın modeli, evren ve örneklem, verilerin toplanması, deneysel işlem basamakları ve verilerin analizi başlıklarına yer verilmiştir. Araştırmada deneysel desenlerden `Tek grup ön test ve son test desen` kullanılmıştır.Üçüncü bölümde, alt problemlerden yola çıkarak elde edilen verilerin işlemesiyle ulaşılan bulgulara ve bulguların yorumlarına yer verilmiştir.Dördüncü bölümde, bulgular ve yorumlar ışığında ulaşılan sonuçlar ve bu sonuçlardan yola çıkarak öneriler belirtilmiştir.Çalışma sonunda elde edilen bulgulardan yola çıkarak; eserin ezgisini doğru seslendirebilme, eserin ezgi aralıklarını doğru parmak numarası ile seslendirebilme, eserin pozisyon geçişlerini doğru seslendirebilme, eserin pozisyon geçişlerinde perdeleri doğru seslendirebilme, eserin tartımını doğru seslendirebilme, eserin doğru tezene yönleri ile seslendirebilme ve eseri doğru tempoda seslendirebilmelerinde etkili olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Bağlama, Transpoze, Etüt

It can be said that the baglama instrument of which existence coincidence with the birth of Turkish Folk Music is as old as the history of Turkish music and has spread over a wide area. Like Turkish Folk Music, Baglama has reached these days by word of mouth and the master-apprentice relationship. As a result of this, methodological and some other problems have been experienced in conveying the technical development with written sources. The transposition (collapse, transfer) is one of the most important ones among these technical problems.This study focuses on teaching the transposition performance of the Hüseyni maqam scale (La, Re, Mi, Sol) on its frets with the etudes developed to solve the problems experienced in transposed performance in baglama.This study includes four chapters. In the first chapter, general information about the baglama instrument, musical education, instrument training, Turkish folk music sound system, the transposition is given. Following these headings, the problem situation, the aim of the research, its importance, assumptions, limitations, definitions, and related researches are stated. In the second chapter, the necessary literature reviews were made, the method used to carry out the study, the model of the research, the population and sample, data collection, experimental process steps, and data analysis were included. One group pre-test and post-test design, one of the experimental designs, was used in the study. In the third chapter, findings obtained by processing the data obtained from the sub-problems and interpretations of the findings are included. In the fourth chapter, the conclusions reached in the light of findings and comments and suggestions based on these results are stated.As a result of the findings obtained at the end of the study, it has been concluded that it is effective in vocalizing the melody of the piece correctly, voicing the melody ranges of the piece with the correct finger number, correctly voicing the position transitions of the piece, voicing the frets in the position transitions of the piece, voice weighing the piece correctly, vocalizing the piece with the correct tune directions and playing the piece at the correct tempo.Keywords: Baglama, Transposition, Questionnaire