Kapadokya bölgesi Bizans kiliseleri duvar resimlerinde İsa'nın passionu (çektikleri) sahnelerinin ikonografisi

Abstract

Kapadokya Bölgesi Bizans Kiliselerinde yer alan ve İsa'nın passionu (çektikleri) dönemine ait olan sahnelerin ikonografisi bu tezin konusunu oluşturmaktadır. Bizans Dönemi'nde Kapadokya Bölgesi imparatorluğun önemli din ve sanat merkezlerinden biridir. Çok sayıda resimli kilise bulunan bölgede incelenen sahneler Arkaik grup ve Orta Bizans Dönemi'ne tarihlendirilir.Passion dahilinde 13 sahne incelenmiştir. Bu sahneler; Kudüs'e Giriş, Son Akşam Yemeği, Havarilerin Komünyonu, Ayak Yıkama, Zeytin Dağı'nda Dua, Yahuda'nın İhaneti, Anna ve Kayafa'nın Yargısı, Petrus'un İhaneti, Pilatus'un Yargısı, Golgota Yolu, Çarmıhta İsa, İsa'nın Çarmıhtan İndirilmesi ve İsa'nın Gömülmesi sahneleridir. Bu sahneler Nevşehir ağırlıklı olmak üzere Aksaray, Kayseri ve Niğde illerinde toplam 48 yapıda görülür. En yoğun görülen Çarmıhta İsa sahnesini, Kudüs'e Giriş, Son akşam Yemeği ve Yahuda'nın İhaneti sahneleri izler. Anna ve Kayafa'nın Yargısı ile Zeytin Dağı'nda Dua sahneleri ise bölgede birer örnekle temsil edilir. Kanonik incillerin anlatımlarıyla şekillenen sahnelerin ikonografisinde birbirini tekrar eden kompozisyonlara yer verildiği görülür. Üslup ise yapıdan yapıya farklılıklar sergilemektedir. Anahtar Sözcükler: Kapadokya kiliseleri, Bizans resim sanatı, İkonografi, İsa, Passion.

The subject of this thesis is the iconography belonging to the period of passion of Jesus in the mural painting in Cappadocia. During the Byzantine period, the Cappadocia Region was one of the important religious and artistic centers of the empire. There are many wall paintings in the region. Passion scenes belong to Archaic group and Middle Byzantine period.Jesus passion contains 13 scenes. These scenes are; Entry into Jerusalem, Last Supper, Communion of the Apostles, Washing of the Feet, Garden of the Gestemane, Betrayal by Judas, Christ Before Annas and Caiaphas, Denial of Peter, Christ Before Pilate, Way of the Cross, Crucifixion, Descent from the Cross, Entombment. These scenes are seen in a total of 48 churches in Aksaray, Kayseri, Niğde and mainly Nevsehir provinces. The most common scene is the Crucifixion. It's followed by the Entry into Jerusalem, Last Supper and Betrayal by Judas. Jesus Before Annas and Caiaphas and Garden of the Gestemane scenes seen in the region only one scene. The canonical gospels determined the iconography of these scenes. Iconographic compositions are repetitive. On the other hand, the style is slightly different. Keywords: Cappadocia churches, Byzantine wall painting, Iconography, Jesus, Passion.