Su ürünlerinde gıda güvenliği ve tüketimi konusunda Osmaniye ilindeki tüketicilerin bilgi düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, Osmaniye ili merkez ilçesinde yaşayan insanların balık tüketim alışkanlıklarını ve tercihlerinin belirlemek, su ürünlerine gıda güvenliği açısından yaklaşım düzeylerini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. 2015 yılı içerisinde gerçekleştirilen çalışmanın materyalini, Osmaniye'de ikamet eden toplam 399 kişiye uygulanmış olan anketle elde edilen veriler oluşturmaktadır. Analiz sonuçlarına göre; Osmaniye ilinde ankete katılanlardan %78,4'ü balık tükettiğini belirtmiştir. Balık tüketim sıklığı en çok aylık tüketim şeklinde olup, kış aylarında yoğunlaşmıştır. İlde kişi başı yıllık balık tüketim miktarı 6,1 kg olarak saptanmış olup, bu oranın Türkiye ortalamasının altında kaldığı tespit edilmiştir. Katılımcıların %82,4'ü balığı taze olarak tükettikleri, tüketim şekli olarak da ızgara (%32,3) ve kızartma (%65,2) tercih ettikleri saptanmıştır. İşlenmiş su ürünleri tüketim oranının ise % 12,1 olduğu tespit edilmiştir. Katılımcıların %63,9'u deniz balığı olarak hamsiyi, %33,2'si tatlı su balığı olarak alabalığı tercih etmektedir. Katılımcılardan evli tüketicilerin %86,3'ünün, bekar tüketicilerin %13,7'sinin balık tükettiği görülmektedir. Balık tüketim oranının en çok %31,7 ile 32-38 yaş grubu arasında dağılım gösterdiği ve eğitim seviyesine göre ise %47,8'i ile ön lisans eğitim düzeyine sahip katılımcılar arasında olduğu görülmüştür. Tüketicilerin su ürünleri satın alırken gıda güvenirliği açısından daima son kullanma tarihine baktıkları tespit edilmiştir. Ayrıca gıda güvenliğiyle ilgili bilgileri en fazla radyo-televizyon programlarından edindikleri ortaya konmuştur. Çalışmaya katılan tüketicilerin çoğunluğu gıda güvenliğinin sağlanmasında en büyük görevin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığında olduğunu belirtmişlerdir. Bu çalışma ile tüketicilerin gıda güvenliği konusunda bilinç düzeylerinin yüksek olduğu ortaya konulmuştur.

This study aims to identify the fish consumption behavior and preferences, and the approach towards seafood with regards to food safety among inhabitants of Osmaniye province. The material for this 2015 study is comprised of the data collected as a result of a survey conducted with a total of 399 people living in Osmaniye province. According to analysis results, 78.4% of the survey participants in Osmaniye province stated that they consume fish. Frequency of fish consumption is mostly on a monthly basis, and it centers around winter months. The annual amount of fish consumption in the province was found out to be 6.1 kg per person, which is below the national average of Turkey. In the province where 82.4% of the participants consume fish when it is fresh, their preferred cooking methods are grilling (32.3%) and frying (65.2%). The rate of consumption of processed seafood was recorded as 12.1%. Anchovy is the preferred saltwater fish of 63.9% of participants, while 33.2% prefer trout as freshwater fish. It was observed that 86.3% of married consumers and 13.7% of single consumers consume fish. The highest rate of fish consumption was observed in the 32-38-year-old age group (31.7%) with regards to age, and in participants with an associate degree (47.8%) with regards to level of education. Concerning food safety, it was found out that consumers always check the expiry date when buying seafood. Participants indicated radio and television shows as their principal source of information about food safety. Majority of survey participants believe that Ministry of Food, Agriculture and Livestock bears the main responsibility in ensuring food safety. With this study, it was found out that consumers have a high level of awareness regarding food safety.