Tekke musikisinde Zekai Dede`nin yeri ve önemi

Abstract

ÖZET `Tekke musikisinde Zekai Dede'nin yeri ve önemi` konulu çalışmamızda, bugüne kadar üzerinde durulmayan, hususlar ele alınmış ve Zekai Dede'nin tekke musikisinde yer alan eserleri araştırılarak tesbit edilmiştir. XIX. Yüzyılın ikinci yarısında büyük önem kazanmış olan Zekai Dede Efendi, dini ve ladini eserler vücuda getir miştir. Musiki tarihinde Buhurizade Mustafa Itri ve Hammamizade İsmail Dede gibi, ekol sahibi olan bir besteka rımız da hiç şüphe yok ki Zekai Dede Efendi' dir. Bu çalışmamızda, Zekai Dede Efendi 'nin hayatı incelenmiş olup, onun tekke musikisine ait olan her forumdaki eseri bir araya getirilmeye çalışılmıştır. Zekai Dede' nin, suzidil, maye, ısfahan, suzinak ve saka zemzeme mevlevi ayinleri musiki repertuarımızın çok kıymetli eser lerini oluşturmaktadır. Çalışmamızda bu eserler usul yönünden tasnif edilmiştir o Ay rica j ilahi, tevşih, cumhur ilahi, na' t ve durak gibi değişik türdeki çok sayıda eserleri araştırılmış ve tas nif edilmiştir. Tekke musikisi' nin tarihçesi ele alınarak, formlar geniş bir şekilde incelenmiş ve sınıflandırılmaya çalışılmıştır. Eserlerin güfte şairleri kronolojik sıraya göre tanıtılarak bunlar hakkında bilgi verilmiştir. Tezimizde bahsi geçen eserlerinden, araştırılıp bulunanlar ekler bölümünde yer almaktadır. Tekke Musikisi' nin pek çok yönleri ele alınarak, üzerin de oldukça hassas çalışmalar yapmak gerekmektedir. Gele cekte, bilinmeyen yönlerinin açıklığa kavuşturularak mu sikimize kazandırılması en büyük arzumuzdur ve bu çalış ma, yararlı olacağı inancı içinde, bu amaca yönelik ola rak gerçekleştirilmiştir. -m-

SUMMARY In our work the subject `The position and the importance of Zekai Dede in the music of mysticism` ; we explained themes that are not paid much attention till now and by researeling discovered the works of Zekai Efendi in the mystical music. Zekai Efendi, who brought i in t o being religious and secular works became important in the second half of 19th century undonbtedly,in our history of music, Zekai Efendi is one of the composers who belong to a school such as Buhurizade Mustafa Itri ve Hammamizade Ismail Dede. In this work, after having studied the life of Zekai Dede Efendi, we try to bring together all his works relevant to the mystical music Suzidil, Maye, Isfahan, Suzinak, Saba Zem zeme, of the ritnal of Mevlevi derviş his form very precio us works of Zekai Efendi of our reportory of music. In our study these works have been examined carefully as ryhthmic pattern. In addition many different kinds of his work, such as, ilahi, tevşih, cumhur ilahi, durak, hav e been researched and compiled. By studying the history of mystical music, his forms are ex amined carefully in their vastness and a classification at tempted. The poets of text for music of the works have been introdu ced chronologically and information abont them given: The mentioned works, found after researching Zekai Efendi in our thes are located in subject index. It is necessary to work delicately on the mystical music with its vavious sorts. In future, to discover these unknow mays, sorts is our great est wish. And this work,beliving in this its beneficial has been accomplished to words this goal. -iv-