Yıldız Sarayı üzerine yapılan çalışmaların değerlendirilmesi

Abstract

Yıldız Sarayı, Yıldız Tepesinden Beşiktaş'a oradan da Ortaköy'e kadar uzanan arazi üzerine yayılmış köşk 7e kasırlardan oluşan Türk-Osmanlı Saray mimarisinin en son örneğini teşkil eden yapı gruplarının meydana getirdiği kompleksdir. 16. yüzyıldan beri ay sahası olarak kullanılan bu yerde ilk olarak m. Selim (1789-1807) bir köşk ye çeşme yaptırır. Zaman içinde Osmanlı padişahlarının Yıldız'a olan ilgisi artar. Ok ciddi imar hareketi Sultan Abdûlaziz (1861-1876) zamanında görülür. Büyük Mabeyn, Çit Kaan, Malta ye Çadır Köşkleri bu dönemde inşa edilir. Yıldız Sarayı asıl gelişimini ü Abdülhamid (1876-1909) zamanında yaşar. E Abdülhamid, 1877 senesinde Dolmabahçe Sarayımdan taşınarak Yıldız'a yerleşir. Yıldız bundan sonra Osmanlı `Saray-ı Hümayunu9 olur ye derlet 33 sene buradan yönetilir. Bu süre içinde meydana gelen inşa faaliyetleri sonucunda Yıldız Sarayı her türlü ihtiyacını kendi bünyesi içinde karşılayabilecek bir şehir niteliği kazanır. Sarayda, içinde yaşayan insanların ikâmetine tahsis edilmiş saray, köşk ye kasırlar, müze, tiyatro, kütüphane binaları, fabrikalar, seralar bulunur, 31 Mart 1909'dan sonra H. Abdülhamid hal edilince padişah olan Sultan Mehmet Reşad ye gerekse ondan sonra tahta çıtan Sultan Vahdettin zamanında (1918-1922) Yıldız Sarayı'nda oturulmakla birlikte, Sarayda ü. Abdülhamid devrinde olduğu gibi bir hareketlilik görülmez. Cumhuriyet'in ilânından sonra Yıldız Sarayı çeşitli kuruluşlara yerilmiş, 1978 yılından beri Kültür ye Turizm Bakanlığı'na bağlanmıştır. Günümüzde Yıldız Sarayı ile ilgili araştırmalara ışık tutacak pek çok görsel ye yazdı kaynak yardır. Yıldız Arşivi, Albümler dönemle ilgili kişilerin anılan Yıldız Sarayı'nın yeniden araştırılması konusunda birinci dereceden önemli kaynaklardır.IX

This is Mahmud II who built Yıldız Kiosk which will be later the name of a group of serails. When in summer he hadgonethe bosk he was occupied in military training. By the time of Sultan Abdülmecid the importance of Yıldız and its vicinities in creased. In 1842 his mother Bezmialem Valide Sultan built Dilkûşa kiosk near Yıldız kiosk. At that time in the location of Çadır kiosk there was one that built in the form of a tent. By the time of Sultan Abdulaziz (1861-1876) there had been a remarkable increase in the number of buildings and Great Mabeyn Kiosk, Çit Kiosk, Malta k Çadır Kiosk were built. By the time of Abdulhamid II (1877-1909) Küçük Mabeyn, Harem Buildings, Odabks Section, Kizlaragasi Kiosk, Cihannûma Kiosk, Sale Kiosk, Yıldız (Hamidiye) Kiosk, the Theatre, Marangozhane, the Pharmacy and some other ateliers were con structed to form the present Serail Complex. In Yıldız Serail, there are four portal for entrance namely Valide, Saltanat k Mecidiye, Koltuk portals. Saltanat, Valide k Koltuk Portals are entrances of the first court. In this court there are organizational buildings that are constructed at different times. Among these it can be cited Büyük Mabeyn, Yaverin Section, Çit Kiosk, Arnarut Section, the Library and the Pharmacy. Through the doorthat is at the first court, it is entered to the second court. The second and the third court that is connected to the second are form at the time of Abdulhamid II. At that location there are Abdülhamid's residences. Hususî Daire, Küçük Mabeyn, Valide Kiosk, Sultan k Şehzade Kiosks& Harem Sections organiza tional residences.By the entrence to the second Court it is entered to the Serail'g Hasbahçe through a door at the right hand. There were in Hasbahçe several resting places which are named as Ada, Kebap, Cihannümâ. Besides this there was an outer garden to the serail. Eren if it ran be entered to this outer garden through the serail the main entrence in through Mecidiye Portal. At that location there were Çadır, Malta, Bahçıranbaşı, Acem, Şale-Merasim Kiosks, ateliers, the 200, pools, vineyards^ orchards and greenhouses. At the front of Valide Portail of Serail there was Hamidiye Mosque where Friday Selâmlık Ceremonies were performed, Set Kiosk which is constructed so that European could watch the Selâmlık, Talimhane Square where the military groups around the Serail perform their drills and Talimhane Kiosk where the Sultan watches these drub. Yıldız Serail was not employed for a while after the establishement of the Republic. Nowadays it is under the responsability of Culture k Tourism Ministry after being occupied by several founding before.