Mezopotamya bölgesinde tarihi çağlarda görülen konut mimarisi tipolojisi

Abstract

Tarihi Çağlar Mezopotamya Konutu'nda temel öğe, aile yaşamının odak noktası olan üzeri açık `Avlu`dur. Genel karakteri ile ise dışa kapalı, içe açık bir formda olan konutlar, bu avlunun etrafında bulunan ve avluya açılan kapıları olan odalardan oluşur. Geç dönemlerdeki bazı örneklerde ikinci bir katın da olabileceği düşünülen Mezopotamya konutunda tipoloji yapılırken, avlunun bir, iki, üç ve dört yanından odalarla çevrilmiş olması esas alınmıştır. Avlunun bir ve iki yanından odalarla çevrildiği, ev planı, oda sayısının en az sayıda olduğu küçük evler olup, fakir insanların evleridir. Oda sayısının çoğaltılabildiği üç ve dört yanından odalarla çevrili avlu planında ise avlu merkezi bir karakter aldığı gibi evler de büyümüştür. Küçük evlerde avlu evin aynı zamanda hem vestibülü, hem de ana odası görevinde iken, büyük evlere gelindiğinde evlere giriş için bir vestibülün kullanıldığı ve avlunun genellikle güneyinde ana oda denilen kapısı geniş bir odanın varlığı görülür. Günümüzdeki anlamı ile misafir odası olan bu oda, enine dikdörtgen şeklinde olup, kısa kenarlarından biri boyunca bir yan oda uzanır.

The central courtyard is the basis characteristic of Mesopotamian houses. In Mesopotamia forms the central open area on which doors and windows open for adequate ventilation and lighting. A central court is the protection against an exceedingly hot, sunny summer and strong sandstorms from the east and south. The examples selected comes from cities Khafaje, Tell Asmar and Tell Agrab in the central Mesopotamia; Mari in the north and perrod fara in the south for the Early Dynastic; and of Nippur in the south, Asur, Tell Taya, Tell Chuera and Mari in the Narth, along with Tell Asmar in the central region for the Akadian Period-of Nippur and Tello in the south and Tell Asmar in the central region for the Ur IIIrd Period. We do not identify any archaeological site for the Ur III period in North. The stratum 10 to 1 in Khafaje are dated to Early Dynastic Period. Between the stratum 10 to 6, it is not possible to encounter with a regular house plan. But the stratum 6 give us a regular house plan. The house was formed of a central courtyard grouped rooms around it. And there were a large living room, in the sauth western side of the courtyard ant another small room behind that larger room living room and vestibule to enter it. Between the stratums 6 to 1, we encounter with the central courtyard and the houses formed of the central courtyard and of the rooms grouped aroud the courtyard.