Okul öncesi eğitim kurumlarında devam eden 5-6 yaş grubundaki çocukların ritm algılamalarının incelenmesi

Abstract

ÖZET `Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş çocuklarının ritm (tartım) algılarının incelenmesi`ni amaçlayan bu araştırmada, çocukların müzik gelişimi gözden geçirilmiş, Türkiye'de okul öncesi eğitim programlarında müziğin yeri irdelenmiş, ritm çalışmalarının önemine değinilmiş ve özetle aşağıdaki soruya cevap aranmıştır: 5-6 yaş çocuklarının genel ritm algıları, bazı kişisel özelliklere ve şartlara (cinsiyet, yaş farkı, genel başarı durumları, okul öncesi eğitim kurumuna devam etme süresi, devam ettikleri okul öncesi eğitim kurumuna, diğer müzik becerileri, müzik öğretmeninden yararlanma, öğretmenin müzikal becerileri vb.) göre farklılaşmakta mıdır? Tarama modeline uygun olarak düzenlenen bu araştırmanın evrenini İstanbul ili'ne bağlı Kadıköy ve Eminönü ilçelerindeki okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 5-6 yaş çocuklarının tümü oluşturmaktadır. Örneklem ise, bu araştırmanın sağlıklı yürütülebilmesi ve çalışmaların rahatça yapılabilmesi amacıyla özel olarak seçilmiş beş okul öncesi eğitim kurumuna devam eden toplam 156 öğrenciden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında iki form kullanılmıştır: 1. Kişisel Bilgiler Formu 2. Ritm Algısı Değerlendirme Formu Amaçlar doğrultusunda aşağıdaki istatistiksel analizler yapılmıştır: 1. Genel ritm algısı, ritmi söyleme, ritmi vurma ile ilgili düzeyleri saptamak amacıyla aritmetik ortalama ve standart sapmalar, XV2. Ritm algısı ve ritm kalıplarının bazı kişisel özelliklere göre farklılaşma durumunu belirlemek amacıyla t-testi ve varyans analizi, 3. Ritm algısı ve ritm kalıpları ile bazı kişisel özellikler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla Pearson Çarpım Momentler Katsayısı, 4. Genel ritm algısı, ritme uygun söyleme, ritmi doğru vurma arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla Pearson Çarpım Momentler Katsayısı. Araştırmada elde edilen bulgular şunlardır: 5-6 yaş çocuklarının genel ritim algıları ve ritim söyleme düzeyleri cinsiyete göre kızlar lehine anlamlı farklılık göstermekte; ritmi algılamada 6 yaşındaki çocukların 5 yaşındaki çocuklardan daha başarılı oldukları görülmüş; ritm algılama düzeyleri devam ettikleri eğitim kurumuna, eğitim kurumuna devam sürelerine ve müzik öğretmeninin gitme süresine göre anlamlı bir fark göstermemiştir. Okul öncesi eğitim kurumlarında bilinçli ve programlı bir müzik etkinliği yapılmaması ve öğretmenlerin müzikal becerilerinin eksikliğinin çocuklarınn müzikal becerilerini de olumsuz yönde etkilediği görülmüştür. 5-6 yaş çocuklarının farklı ritm kalıplarını (tanımları) söyleme ve vurmaları ile ilgili bulgulara göre, 2/4 'lük ritm versiyonlarında 5 ve 6 yaş grupları hem söyleme hem de vurmada başarılıdırlar. 3/4 'lük ritm versiyonlarında ise her iki yaş grubu söylemede başarılı olurken, vurmada 6 yaş grubunun başarısında görülen azalma, 5 yaş grubunda belirgin düzeydedir. 6/8'lik ritm versiyonlarının söylenmesinde her iki yaş grubu başarılı iken, vurmada 5 yaş grubunda belirgin bir basan azalması olmaktadır. 5/8'lik ritm versiyonlarının söylenmesinde her iki yaş grubu da başarılı iken, vurmada her iki grupta da başarı azalması görülmektedir. 7/8' lik ritm kalıbının söylenmesinde başarı orta düzeyde iken vurmada basan düzeyi oldukça düşüktür. 9/8 'lik ritm kalıbının söylenmesinde her iki grup da başarılı, vurmada ise her iki grubun başarısında azalma olmaktadır. XVI

SUMMARY In this research which aims to examine the rhythm perceptions of 5-6 year old pre-schoolers, music development of children was reviewed, music curriculum in Turkish educational system was questioned, the importance of rhythm investigated and the answers of following questions were tried to be sought: Are the pre-schoolers' rhthym perceptions differ according to their personal characteristics such as gender, age, general achievement, years of attending pre-school, the pre-school institution they attend, other musical skills, being educated by a music teacher, teachers' musical skills? The universe of this research which is designed according to survey model is all of the children who attend a pre-school or kindergarten in Kadıköy and Eminönü Districts of Istanbul. The sample group consists of 156 pre schoolers who attend five pre-school institutions in mentioned districts. In order to collect data two forms were used: 1. Personal Information Form 2. Rhythm Perception Evaluation Form Following statistical analysis were done on the collected data: 1. Arithmetic means and standart deviations in order to determine the general rhythm perception, the ability to speak rhythmically and the ability to tap rhythmically, 2. T-test and variance analysis in order to determine the differentation of rhthym perceptions and rhthym patterns according to some of the personal characteristics, XVII3. Pearson moments correlation coefficient in order to determine the correlation between the rhthym perceptions and rhthym patterns according to some of the personal characteristics, 4. Pearson moments correlation coefficient in order to determine the correlation among the general rhthym perceptions, the ability to speak rhythmically and the ability to tap rhythmically. The findings of the study are as follow: General rhythm perceptions and the level of ability to speak rhythmically differ meaningfully according to gender on behalf of girls and 6 year olds were more successful in percepting rhythm than the 5 year olds. The level of rhythm perception did not differ according to the pre-school institution they attend, years they attend to a pre-school institution and getting help of a music teacher. It is determined that the lack of a conscious and programmed music activities in pre-schools and insufficient musical skills of teachers have negative effects on children's musical skills. The findings about speaking and tapping the rhthym patterns show that 5 and 6 year olds are successful in both speaking and tapping rhythmically in 2/4ül rhythm versions. While both age groups are successful in speaking it. rhythmically, 6 year olds show a lower success level in tapping in 3/4 rhythm versions. Both age groups were found successful in speaking rhythmically but 5 year olds showed less achievement in 6/8* rhythm versions. Both age groups were found to be successful in speaking rhythmically, but they showed little tapping achievement in 5/8 rhythm versions. While success level is average in speaking the rhythm pattern, the level of tapping rhythmically increases in 7/8* rhythm versions. Both groups were successful in speaking rhythmically but failed in rhythmic tapping 9/8* rhythm patterns. XVIII