Vadeli işlem ve opsiyon borsasının yarattığı ekonomi ve etkinliginin testi

Abstract

Günümüzde vadeli islem ve opsiyonlarin önemi gün geçtikçe artarak devametmektedir. Riskten korunmak isteyen yatirimcilar ve spekülatif amaçli islemyapmak isteyen yatirimcilarin siklikla yöneldigi bu piyasada islem hacimleri büyükdegerlere çikmistir. Türkiye'de vadeli islemlerin önemi bazi nedenlerden dolayi geçfarkina varilmis olsa da zaman ilerledikçe islem hacminin artarak devam ettigi degözden kaçmamaktadir. Bu piyasalarin gelismesi ve islem gördükleri borsalarindüzenli islemesi için ülke ekonomilerinin güçlü olmasi gerekmektedir. Türkiye'de desu an için bu piyasalarin çok gelismemesinin asil nedeni olarak ülke içindekiekonomik istikrarsizliklar gösterilmektedir. Ülke ekonomisinin iyi gitmemesi veekonomide dalgalanmalar yasanmasi ülkenin risk tasidigi anlamina gelir ki budavadeli islem ve opsiyon piyasalarinin gelismesine engel teskil eder. Kisaca VOBASdiye adlandirilan Vadeli Islem ve Opsiyon Borsasinda sadece vadeli islemsözlesmeleri islem görmektedir. Su anda Vadeli Islem ve Opsiyon Borsasindaopsiyonlar henüz islem görmemektedir. Borsada su an için on ürün üzerinden islemyapilmaktadir. Bu çalismada islem gören vadeli sözlesmelerin uzlasma fiyatlari elealinmis olup zaman serileri kullanilarak serilerin birim kök analizi yapilmayaçalisilmistir. Vadeli Islem ve Opsiyon Borsasi için etkin pazar arastirilmasi hem ürünbazinda hem de borsanin geneli için yapilmis etkinligi hakkinda sonuçlar bulunmayaçalisilmistir. Islem gören ürünlerin çogunun etkin pazar sartlarina uymadigisonucuna varilmistir. Bu durum da vadeli islem piyasasinin etkin olmadigihakkindaki bulgularimiz agirlik kazanmistir.Etkinsizligin arastirilmasinda, piyasa islem hacimlerinin çok yüksek olmadigibundan dolayi derinligin artmamasi sonucu bulunmustur. Derinligin artmamasindakiiki sebep olarak ta yeni olan piyasanin tam olarak iyi taninmamasi ve yatirimcilariçin ülkenin hala risk içermesi görüsü belirtilmistir.

Today, the future?s transactions and options gain paramount importance day by day.The transaction volumes have amounted to great values in this market towards whichthe investors who are risk averse and the investors who would like to engage intransactions for speculative purposes are oriented. Even though the significance offuture?s transactions has been recognized late in Turkey for certain reasons, it doesnot escape the eye that the transaction volume is increasing as time goes by. Thecountry economies must be strong for these markets to grow and the exchangeswhere they are listed must function properly. The main reason for the lack ofadequate growth in these markets in Turkey for the moment is shown to be theeconomic instabilities within the country. The fact that the country's economy doesnot fare well and there are fluctuations in the economy suggests that the country issubject to risk, which is a hurdle in the way of growth for the future's transactionsand options markets. Only the future's transaction agreements are listed in theFuture's Transaction and Option Exchange shortly termed as VOBAS. The optionsare not listed yet in the Future?s Transaction and Option Exchange for now.Currently, transactions are made in the exchange for ten products. This study dealswith the reconciled prices for the listed future's agreements and a unit root analysis ofthe series is purported to be carried out using time series. An active market researchhas been made for the Future's Transaction and Option Exchange on the basis of bothproduct and exchange and results were tried to be obtained in relation to itseffectiveness. It was judged that most of the listed products were not in compliancewith active market conditions. For that reason, the findings suggesting that thefuture?s transaction market is not effective have gained predominance.In investigating the ineffectiveness, the result was found out that the markettransaction volumes were not very high; hence there was no increase in the depth.The views that the market is not completely known and that the country still posesrisks for investors have been indicated as two reasons for the lack of increase in thedepth.