İngiliz sanat dergilerinde Türk sanatı (1903-2010): Kitap tanıtım yazıları ve makaleler üzerine genel bir değerlendirme

Abstract

İngiltere ve Türkiye arasında Britanya Krallığı ve Osmanlı İmparatorluğu dönemlerinden bu yana politik, ekonomik, kültürel, sosyal ilişkiler önem taşımıştır. Bu doğrultuda çalışmamızda İngiliz Sanat Dergilerinde Türk Sanatı üzerine yayınlanmış kitap tanıtım yazıları ve makalelerin örneklerle incelenmesi, irdelenmesi ve sonuçta Türk Sanatına İngiltere yayın dünyasının bakış açısının yansıtılması amaçlanmaktadır. Türk genel sanatı, mimarlık, minyatür-resim, çini ve seramik, dokuma, hat sanat dalları ile ilgili başlıca ve erişilebilir nitelikteki İngiltere'de yayınlanan kaynaklar irdelenerek, yazarların Türk sanatına bakış açıları, yorumları, çıkarımları ve bu kapsamda da bu sanat ile ilgili bilgi altyapılarının anlaşılmasına çalışılmıştır. İncelenen kitap tanıtım yazısı ve makale yazarlarının çoğunun,Türk Sanatına bakarak, Türk tarihine, siyasi duruşuna, yönetim, hukuk ve toplum düzenine ilişkin çıkarımlarda bulunduğu görülmüştür. Öte yandan, Türk sanatı bazı yazarlarca özellikle dokuma ve mimarlık dışındaki kimi sanat dallarında özgün bulunmamış, Batı, İran, Memluk, Uzakdoğu medeniyetlerinin etkisinde kaldığı iddia edilmiştir. Türk Sanatına yönelik İngiltere kökenli yayınlarda Türk Sanatı eserlerini irdeleyen ve değerlerinin tartışılmasına katkı sağlayan önemli yayınlar yapılmış olduğu ve bunların katkısının yadsınmaması gerektiği görülmektedir.

For centuries, political, economic, cultural and social relations between Britain and Turkey continously existed since the periods of British Empire and Ottoman Empire. In this context, this study aims to reflect and explore British publishers? point of view on Turkish Art, by analysing the articles and book reviews that are published in British Art Journals and Periodicals by sample. For exploring the authors? general point of view, perceptions and knowledge on the subject, we reviewed on the analysis of major publishments that are accessible and directly related to general Turkish Art and also to the specific arts as architecture, decorative arts, tiles, caligraphy and textiles. In the reviewed articles, it is observed that most of the authors had acquired significant implications about the impact of Turkish Art on Turkish history, political developments, public management and governance, law and social order, and hence they had pointed out that the art used to be an important part of the daily social life of Turkish. On the other hand, in some specific arts like architecture and textiles, some other authors did not determine the Turkish Art as a unique art, claiming that it is strongly influenced and inspired by the arts of Western, Persian, Memluk and Far Eastern civilisations. Therefore, it is concluded that, within the specified period of time strong and significantly important articles and critics that had considered the Turkish Art pieces had been published in British origined Journals and Periodicals.