Mersin Üniversitesi çalışanlarında bilinçli farkındalık ve psikolojik dayanıklılık ilişkisi

Abstract

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre (2001); 2020 yılında kardiyovaskülerrahatsızlıklardan sonra depresyon dünyada en yaygın rahatsızlık olacakken, 2030yılında depresyonun ilk sırada olacağı öngörülmektedir. Bu bağlamda kişilerin,psikolojik sıkıntılarla baş etme gücü olarak tanımlanan psikolojik dayanıklılıkdüzeylerinin yükseltilmesi; herhangi bir psikolojik rahatsızlığa yakalanma riskinidüşürmektedir. Alan yazın incelendiğinde; bilinçli farkındalık ve psikolojik dayanıklılıkkavramlarının birbiri ile ilişkili olduğu ve bilinçli farkındalığı geliştirerek psikolojikdayanıklılığın arttırılabileceği belirtilmektedir.Bu çalışmada, Mersin Üniversitesi çalışanlarının bilinçli farkındalık ilepsikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişki araştırılmıştır. Araştırmaya, basitrasgele örneklem yöntemi ile belirlenen 744 kişi (331 kadın, 413 erkek) katılmıştır.Araştırmada; veri toplama aracı olarak `Bilinçli Farkındalık Ölçeği`, `Yetişkinler içinPsikolojik Dayanıklılık Ölçeği` ve araştırmacı tarafından hazırlanan sosyo-demografikbilgi formu kullanılmıştır.Verilerin analizinde; normal dağılıma uygun değişkenler arasında Pearsonkorelasyon analizi, normal dağılıma uymayan değişkenler arasında Spearmankorelasyon analizi, ilişki modellemesi için regresyon analizi, sürekli ve kategorikdeğişkenler arasında bağımsız gruplar arası T-Testi, tek yönlü ANOVA ve Welchtestleri kullanılmıştır.Psikolojik dayanıklılık ve bilinçli farkındalık arasındaki Pearson korelasyonanalizi sonucunda; yüksek düzeyde, pozitif yönde, anlamlı bir ilişki bulunmuştur(r=0.60). Yapılan regresyon analizinde; psikolojik dayanıklılık toplam varyansının%36'sını bilinçli farkındalığın tek başına açıkladığı modelleme yapılmıştır.Sosyo demografik değişkenlerden; psikolojik dayanıklılık ile yaş (r=0.13)arasında düşük düzeyde, pozitif, anlamlı bir ilişki varken kıdem ve gelir ile anlamlı birilişi bulunmamıştır. Bunun yanı sıra; medeni duruma göre psikolojik dayanıklılık düzeyianlamlı bir şekilde farklılaşmakta olup evli çalışanların psikolojik dayanıklılık düzeyleribekar çalışanlara göre daha yüksektir. Cinsiyet, bölüm, unvan ve eğitim durumuna görepsikolojik dayanıklılık düzeyleri anlamlı düzeyde farklılaşmamaktadır.Bilinçli farkındalık ve sosyo-demografik değişkenlerin ilişkisi incelendiğindeise; aylık gelir ile bilinçli farkındalık arasında düşük düzeyde, pozitif, anlamlı bir ilişkivarken (r=0.09), yaş ve kıdem ile anlamlı bir ilişki bulunmamıştır. Bölüme göre bilinçlifarkındalık düzeyleri anlamlı olarak farklılaşmakta olup akademik çalışanlar idariçalışanlara göre daha yüksek bilinçli farkındalık düzeyine sahiptir. Eğitim durumunagöre bilinçli farkındalık düzeyleri anlamlı olarak farklılaşmakta olup üniversite mezunuolan çalışanların doktora mezunu olanlardan daha düşük bilinçli farkındalık düzeyinesahip olduğu bulunmuştur. Unvana göre bilinçli farkındalık düzeyi farklılaşmakta olupprof./ doç./ dr. öğretim görevlilerinin idari çalışanlardan daha yüksek bilinçlifarkındalığa sahip oldukları bulunmuştur. Bilinçli farkındalık düzeyleri cinsiyet vemedeni duruma göre farklılaşmamaktadır.Elde edilen bulgular ile çoklu regresyon analizi yapılmış olup, psikolojikdayanıklılığın toplam varyansının %36'sı bilinçli farkındalık, %1'i yaş değişkenleri iletoplamda %37'si açıklanan regresyon modellemesi yapılmıştır.Araştırma bulguları ışığında; üniversite çalışanlarının bilinçli farkındalıkdüzeyleri geliştirilerek psikolojik dayanıklılık düzeylerinin arttırılabileceği ve bu sayedehayatın doğal getirisi olan stresli yaşam ve travmalar içerisinde, kişilerin psikolojikanlamda sağlıklı ve işlevsel bir şekilde hayatlarına devam edebilmesi açısından önemliolduğu yorumu yapılabilir.Anahtar kelimeler: Bilinçli farkındalık, psikolojik dayanıklılık, pozitif psikoloji,korelasyon

According to the World Health Organization report (2001); while depressionwill be the most common disease in the world after cardiovascular diseases in 2020, it ispredicted that depression will be the first disease in the world in 2030. In this context,increasing the resilience levels of people, defined as the power to cope withpsychological distress, reduces the risk of any psychological discomfort. When theliterature is examined; it is stated that the concepts of mindfulness and resilience arepositively related to each other and resilience can be increased by developingmindfulness.The aim of this study is to investigate the relationship between mindfulness andresilience among Mersin employees. The sample of the study is determined as 744 (331female, 413 male) by simple random sampling method. `Mindful Attention AwarenessScale`, `Resilience Scale for Adults` and socio-demographic information formprepared by the researcher were used as data collection tools in the study.Pearson correlation analysis for normal distributed variables, Spearmancorrelation analysis for abnormal distributed variables, regression analysis formodelling the relations, one-way ANOVA, Welch and independent samples T-test forthe relations between caregorical and continuous variables were used for the dataanalysis.Pearson correlation analysis between resilience and mindfulness result showedthat there was a significant, positive and high level correlation (r=0.60). Regressionanalysis between resilience and midnfulness result built a model that mindfulness byitself explains %36 of resilience.According to Spearman correlation analysis for socio demographic variables;there was a significant, positive and low relationship between age and resilience(r=0.13); however, there was no significant relationship between income and resilience,and between seniority and resilience. Besides, there was a significat relationship onresilience according to variables of marital status, that married employees have higherresilience level than single ones.. However, there was no significant relationship onresilience according to variables of gender, section, title and educational status.According to Spearman correlation analysis between mindfulness and income,there was a significant, positive and very low relationship (r=0.09); however, there wasno significant relationship between mindfulness and age or seniority. According tosection, mindfulness levels differ significantly, that academic employees have highermindfulness level than administrative ones. For educational status, mindfulness levelsdiffer significantly, that employees with university degree have lower mindfulness levelthan employees with doctorate degree. For title variable, mindfulness levels also differsignificantly, that professor/ associate professor/ doctor lecturers have highermindfulness levels than administrative employees. However, there was no significantrelationship on mindfulness according to variables of gender and marital status.With the overall findings, multiple regression analysis was made and %36 oftotal variance on resilience explained by mindfulness, %1 of total variance on resilienceexplained by age; in total, %37 of total variance was explained by the regression model.In the light of the research findings; it can be interpreted that resilience levelscan be increased by improving mindfulness levels of university employees, and thus, itis important for people to continue their lives in a psychologically healthy andfunctional way within the stressful life and trauma that is the natural return of life.Keywords: Mindfulness, resilience, positive psychology, correlation