Vıstunıkuni Zazakiye Çewlig dı bawerî bêbıni

Abstract

Bir dili canlı tutan unsurlardan biri o dilin zenginliği anlamına gelen kelime dağarcığıdır. Kelimelerin bolca olduğu masallar dilden dile dolaşarak bu zenginliği güncel tutan etmenlerdendir. Yaşadığımız coğrafyada Zazaca eski kelimeler kullanılıyorsa hala, bunda masalların etkisi yadsınamaz bir gerçekliktir. Günümüzde Zazaların yaşadığı hemen hemen bütün yerlerde sözlü edebiyat geleneğinden de olsa masallar yaşatılmaktadır. Başta Türkiye'nin Doğu ve Güneydoğusundaki Tunceli, Bingöl, Diyarbakır, Urfa, Erzincan, Erzurum, Elazığ gibi iller olmak üzere Aksaray, Kayseri, Ankara gibi birçok ilde devam etmektedir.Bu çalışmadaki amacımız Bingöl yöresindeki Zazaca masalları gerek kaynaklardan bulduğumuz masalları gerekse derlediğimiz masalların içindeki batıl inançları bulup dikkatlere sunmaktır. Böylelikle yok olmaya yüz tutmuş dilimize bir nebze de olsa katkımız olacaktır.Sözlü gelenek ürünü kültürümüzün bir parçası olan masallar üzerine yazılmış kaynak yetersizdi; ancak günümüzde masallar daha çok yazılı hale getirildi. Kaynaklardan aldığımız masalların yanında büyüklerimizle yaptığımız bire bir görüşmelerden elde ettiğimiz verileri toplayarak bir araya getirdik. Batıl inanç tanımı, çıkış nedenleri, batıl inanç örnekleri gibi konularda kitaplardan istifade ederek, bu bilgileri Zazaca olarak yazmaya çalıştık.Bu çalışma Giriş+üç bölümden oluşmaktadır.Girişte Batıl İnanç nedir, Batıl İnançla Alakalı Kavramlar, Batıl İnanç Çeşitleri ve Batıl İnançların Çıkış Nedenleri nelerdir? Gibi konular üzerinde durduk. Birinci bölümde Mit nedir, Efsane nedir ve Halk Hikayeleri nedir? Konuları üzerinde durduk.İkinci bölümde, Batıl İnanç Birey/Toplum İlişkisi, Batıl İnanç Din İlişkisi, Batıl İnanç Kültür İlişkisi üzerinde durduk ve Batıl İnanç örneklerini verdik. Üçüncü bölümde derlediğimiz dört masalı tahlil ettik. Masallarda mit, efsane, batıl inanç örneklerini bulmaya çalıştık.Bu çalışmanın neticesinde şunu fark ettik ki, henüz standart yazı dili olmayan bir dilde çalışma yapmak oldukça güçtür. Ancak bu güçlüğün ürün ortaya konulduktan sonra istifade edecek okuyucular düşünülünce her anı mutluluğa dönüştü. Umarız okuyucular bu çalışmamızdan istifade eder…Anahtar Kelimeler; Batıl İnanç, Kültür, Dil, Masal

One of the constituents that keeps a language alive is the vocabulary found in its richness. Fairy tales,-in which the vocabulary is used commonly, are the factors that keep this richness actual. The wide usage of many archaic Zazaki words in the spoken language reflects the reason why the language is still alive. This tradition continues primarily in the east and southeast cities of Turkey such as Tunceli, Bingöl, Diyarbakır, Urfa, Erzincan, Erzurum and Elazığ.This study aims to find out and analyse the superstitious beliefs in the tales told and collected by me in Bingöl and its neighborhood.The study has introduction+three parts. The introduction contains what is supersitious, Superstitious Beliefs Relevant Concepts, superstition and superstition type out what are the reasons? We stand on such issues.The first part contains What is the Myth, Legends and Folktales? We stand on issues.The second part contains, Superstition Individual / Community Relations, Superstition Religion Relation, we stand on Superstition Cultural Relations and gave examples.The third part contains we say we have analyzed four tale. Tables in myths, legends, superstitions have tried to find examples.We've noticed that as a result of this study, not to work in a non-standard font language is quite difficult. However, this will benefit the difficulties put forward after the product has become readers, considering every moment of happiness.We hope, readers will benefit from our study ... Key Words; Supersitious beliefs, Culture, Language, Fairy tales.