Muhammed b. Hamîd el-Kefevî`nin Şerhu`l-Emsileti`l-Muhtelife adlı eserinin tahkiki (Edisyon kritik)

Abstract

Gerek Osmanlı döneminde gerekse önceki dönemlerde yaşamış âlimler Arap dili grameri hakkında farklı metotlarda pek çok eser telif etmişlerdir. Bu eserlerden çok azı tahkîk edilerek gün yüzüne çıkarılmışken birçoğu da kütüphane raflarında muhakkikler tarafından keşfedilmeyi ve ilim dünyasına kazandırılmayı beklemektedirler. Çalışmamızın amacı, Osmanlı döneminde yaşamış âlimlerden olan Muhammed b. Hamîd el-Kefevî'nin Şerhu'l-Emsile adlı eserinin tahkîkini yapıp yayına hazır hale getirmektir. Çalışmamız bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır.Girişte, Arap edebiyatında gramer ilminin temellerinin atılmasına sebep olan faktörlere değinildikten sonra bu ilmin tarihte geçirmiş olduğu dönemlere ve bu dönemlerde oluşan ekollere değinilmiş, ayrıca bu ekollere mensup olan bazı âlimler zikredilmiştir.Birinci bölümde, Emsile ve üzerine yazılan şerhlere değinildikten sonra Muhammed b. Hamîd el-Kefevî'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgiler verilmiş, tezimize konu olan eseri tanıtılmıştır.İkinci bölümde, eserin Türkiye ve farklı coğrafyalarda bulunan nüshaları kısaca tanıtılmış, tahkîkte izlenen metot hakkında bilgi verilmiştir.Üçüncü bölümde de, Şerhu'l-Emsile'nin metni tahkîk kurallarına uygun bir şekilde oluşturulmuştur.Anahtar Kelimeler: Emsile, Kefevî, tahkîk, sarf, nahiv.

In the Ottoman period, even the scholars who lived in previous periods, wrote many works by means of different methods about the Arabic language grammar. While very few of these works have been raided and brought to light, many of them are waiting to be discovered by investigators on library shelves and brought to the world of science.The aim of our work is to make the verification of the work named Şerhu'l-Emsileti'l-Muhtelife of Muhammad b. Hamîd el-Kefevî, one of the scholars who lived in the Ottoman period, to make it ready for publication. Our work consists of an introduction and three chapters.In the introduction, after mentioning the factors that lead to the foundation of the grammatical identification in Arabic literature, this period has been mentioned in the periods and the schools that have been spent in history, and some scholars belonging to these schools are mentioned.In the first chapter, after mentioning the Emsil and the annotations, information about the life and works of Muhammad b. Hamîd el-Kefevî was given and the work subject to my thesis was introduced.In the second part, copies of the work found in different regions of Turkey and have been introduced briefly and the methods followed in the verification has been given.In the third chapter, the text of Şerhu'l-Emsileti'l-Muhtelife was formed in accordance with the textual rules of verification.Key words: Emsile, Kefevî, verification, grammar, syntax